Een waandenkbeeld of kortweg een waan is een psychische ervaring die iemand heeft, die niet overeenstemt met de werkelijkheid. De patiënt is er van overtuigd dat het waar is wat hij denkt, hoort, voelt of ziet, maar er is geen daadwerkelijke zintuigelijke prikkel; het is dus niet echt. Voorbeelden van waandenkbeelden zijn:
- denken contact te hebben met buitenaardse wezens
- stemmen horen
- achtervolgd denken te worden
- hallucinaties
Waandenkbeelden wijzen op een psychotische stoornis. Een vrij milde vorm van hallucinaties kan bestaan bij beginnende ouderdomsdementie. Het blijkt daarbij goed te werken als de omgeving er met begrip en zorg mee omgaat.