Vliegangst

Wat is vliegangst?

Vliegangst is angst voor reizen met het vliegtuig. Als je niet noodzakelijk met het vliegtuig hoeft, is het een onschuldige fobie. Maar wanneer je, bijvoorbeeld voor je werk veel en ver moet reizen of familie in het buitenland hebt, kan het een heel lastige angst zijn.

Oorzaken

Vliegangst kent meerdere mogelijke oorzaken. Je kan aanleg voor angst geërfd hebben. Daarnaast kan je een bepaalde persoonlijkheid hebben die het moeilijk vind om de controle los te laten, waardoor er angstklachten ontstaan. Vaak heeft het echter ook te maken met hoogtevrees of claustrofobie.

Wanneer je een gevoeligheid hebt voor vliegangst kunnen verschillende 'triggers' zorgen dat de angst toeneemt en je gaat beperken:

De aanslagen van 11 september 2001 hebben bijvoorbeeld gezorgd voor een toename van vliegangst, ook eerder meegemaakte turbulentie is een veroorzaker van angst om te vliegen. Als je urenlang doodsangsten hebt uitgestaan in je stoel, wil je dat niet nog een keer meemaken. Het gevolg is dat je niet meer durft te vliegen.

Het kan ook zijn dat vliegangst te maken met claustrofobie. Het gaat mensen niet altijd om de angst voor turbulentie en een ongeval, maar ook voor de angst voor kleine ruimten. De deur van een vliegtuig gaat dicht, je vertrekt en je kunt nergens meer heen. Je moet in het vliegtuig blijven tot het weer voet aan land heeft gezet. Dit is voor sommigen beangstigend.

Symptomen

Symptomen die je kunt ervaren als je vliegangst hebt, zijn:

  • Zweetaanvallen
  • Trillen
  • Hartkloppingen
  • Verstijfd in de vliegtuigstoel zitten
  • Niet uit het een raampje van het vliegtuig durven kijken
  • Benauwdheid
  • Je gevangen voelen
  • Wazig zien
  • Duizeligheid
  • Continu denken dat je uit het vliegtuig wilt
  • Daarnaast kan er anticipatieangst zijn: ‘de angst voor de angst’

Behandeling

De meest voor de hand liggende behandeling tegen vliegangst is niet vliegen. Als je niet vliegt, hoef je de angst niet te doorstaan en vliegen is in principe geen eerste levensbehoefte. Maar erg handig is het natuurlijk niet, als je het graag wel wilt durven.

Voorlichting

Mensen die angstig zijn geworden door de vliegtuigongelukken waarover ze lezen of die ze op tv zien, zijn gebaat bij goede voorlichting. Er gebeuren veel meer ongelukken met autorijden dan met vliegen. Vliegen is een relatief veilige manier van reizen.

Ook wanneer je niet begrijpt hoe vliegen eigenlijk mogelijk is, is voorlichting belangrijk. Als je een beetje begrijpt hoe vliegen met een vliegtuig werkt, kan dat rust geven. Hierdoor kan het zijn dat je je durft over te geven aan de techniek van het vliegtuig en de kunde van de vliegtuigbemanning.

Therapie en medicijnen

Therapie bij een psycholoog kan je helpen over je vliegangst heen te komen. Dit kan met gedrags- of cognitieve therapie. De psycholoog gaat dan met kleine stapjes je bloot stellen aan vliegen. Je begint bijvoorbeeld met een plaatje van een vliegtuig, later naar een vliegveld gaan. Uiteindelijk dooft de angst dan uit, omdat het bekender wordt. Je kunt ook rustgevende medicijnen gebruiken tegen vliegangst, zoals oxazepam. Deze middelen hebben alleen vaak een verslavende werking en hebben daarom niet de voorkeur. Daarnaast kunnen ontspanningsoefeningen aangeleerd worden.

Wat kun je zelf doen?

Als je ondanks je vliegangst gewoon een vliegreis wilt maken, kun je de volgende tips opvolgen om de angst onder controle te houden of zelfs te vermijden:

  • Probeer je zoveel mogelijk te ontspannen. Ga rechtop zitten en begin langzaam in en uit te ademen. Je ademhaling wordt rustiger en regelmatiger. Probeer niet te piekeren over de dagelijkse beslommeringen. Denk juist aan de leuke dingen die je in het vooruitzicht hebt.
  • Vermijd alcohol en andere drogerende middelen. Zij helpen niet je angst te verminderen.
  • Zorg voor afleiding. Geef jezelf een taak zoals het maken van een sudoku, het luisteren van muziek of het lezen van een boekjes. Ook kan het helpen om met een medepassagier of het cabinepersoneel een praatje te maken.