Vomitus (Overgeven)

Wat is overgeven?

In het kort:

  • Overgeven zorgt ervoor dat stoffen die niet in je lichaam thuis horen, door de maag naar buiten worden gebracht.
  • Overgeven heeft dus een belangrijke functie: het lichaam beschermen.
  • Voorafgaand aan braken voel je je vaak misselijk, word je bleek, breekt er zweet uit en maak je meer speeksel aan.
  • Het kan verschillende oorzaken hebben, zoals een voedselvergiftiging, een infectie of te veel eten.
  • Soms moet je veel achter elkaar braken en kan het gepaard gaan met diarree. Hierdoor kun je uitdrogen en je erg slap voelen.
  • Blijf voldoende drinken om uitdroging te voorkomen.
  • Braken gaat meestal vanzelf over. In sommige gevallen dien je contact op te nemen met de huisarts.
  • Geeft je baby meer dan drie keer per dag grote hoeveelheden over? Neem dan contact op met de arts.

Over overgeven

Overgeven of braken is een reflex van je lichaam waar je meestal geen controle over hebt. Je kunt er behoorlijk van schrikken, maar vaak is het juist een goede zaak. Braken zorgt er namelijk voor dat stoffen die niet in je lichaam thuis horen, door de maag weer naar buiten worden gebracht. Door drukverhoging in je maag (het middenrif trekt samen) duwt je lichaam de maaginhoud via je slokdarm naar buiten. Overgeven kan dus in de meeste gevallen geen kwaad en als je maag leeg is, komen je maag en darmen meestal vanzelf weer tot rust.

Je kan het voelen opkomen

Meestal gaat er een bepaald gevoel vooraf aan braken. Je voelt je vaak eerst misselijk en krijgt braakprikkels die nog niet doorzetten. Bleekheid, het uitbreken van zweet en een verhoging van de hoeveelheid speeksel in je mond zijn voortekenen van overgeven. Vooral bij jonge kinderen kan het overgeven erg krachtig zijn.

Overgeven en diarree

Braken is in de eerste plaats een reflex die je lichaam probeert te beschermen. Bedorven voedsel, dat je lichaam kan schaden, wordt door braken uit de maag verwijderd. Meestal duurt braken maar kort en voel je je al snel beter. Soms duurt het allemaal wat langer, bijvoorbeeld bij een flinke voedselvergiftiging. Langdurig braken kan tot gevolg hebben dat je lichaam veel vocht en belangrijke stoffen kwijtraakt. Dit verlies wordt versterkt als je tegelijkertijd diarree hebt. Dit kan gevaarlijk zijn, omdat je lichaam een bepaalde hoeveelheid vocht nodig heeft om goed te kunnen functioneren. Als de hoeveelheid vocht veel te laag is, noem je dat uitdroging. Je voelt je erg slap en je kunt zelfs flauwvallen. Dit gebeurt alleen in extreme omstandigheden.

Overgeven en diarree kunnen verschillende oorzaken hebben, zoals infecties, zwaar, vet of te veel eten, alcohol, verdriet, voedselvergiftiging of het zien van iets onaangenaams. Overgeven en diarree is meestal niet ernstig, tenzij het steeds weer terugkomt. Bij kinderen komt braken vaak voor bij een maag-darmontsteking met koorts, gebrek aan eetlust en hangerigheid. Ook bij een hersenschudding kun je gaan braken.

‘Gewoon’ spugen en braken wordt nog weleens door elkaar gehaald. Als je baby kleine hoeveelheden melk terug geeft tijdens of direct na de voeding, dan spreken we van spugen. Dat is een normaal verschijnsel. Met braken wordt het spontaan opgeven van grotere hoeveelheden bedoeld. Een korte periode van braken bij een verder gezonde baby is geen reden voor ongerustheid. Als het echter meer dan 3 keer per dag voorkomt is het goed om een arts te raadplegen, omdat anders de kans bestaat dat de baby teveel vocht verliest. Ook als de baby zeer krachtig braakt – het zogeheten projectielbraken – is het verstandig om naar de huisarts te gaan. Dit kan namelijk duidelijk op afwijking van de maaguitgang.

Als het braken lange tijd duurt, of regelmatig terugkomt, ga dan naar de huisarts. Hij zal dan kijken wat de oorzaak is hiervan. Ook als het niet lukt om te drinken is het raadzaam om naar de huisarts te gaan. Een geneesmiddel nemen tegen braken is niet altijd verstandig, want braken heeft altijd een doel: er zit iets in je lichaam en dat moet er uit.

Neem ook contact op als een klein kind braakt en suf lijkt.

Braken of overgeven gaat meestal vanzelf weer over. Wel is het belangrijk dat je voldoende blijft drinken, om uitdroging te voorkomen. Begin met kleine slokjes water of lauwe thee en wanneer de klachten verminderen kan je overstappen op vocht met meer voedingsstoffen zoals boullion of vruchtensap. Als je niets kunt drinken omdat je erg misselijk bent, probeer dan regelmatig een kleine hoeveelheid te drinken. Lukt zelfs dit niet en ben je al een paar dagen aan het braken? Neem dan contact op met de huisarts. Hij kan je dan een medicijn geven waardoor het vochtverlies snel en goed wordt hersteld.

Als je geen zin hebt in eten is dat niet erg. Je hoeft pas weer te gaan eten als je trek krijgt. Eet dan ook gewoon waar je zin in hebt, het maakt niet uit wat.