Ziekte van Bechterew (Spondylitis ankylopoetica)

Wat is de ziekte van Bechterew?

In het kort:

  • De ziekte van Bechterew is een vorm van reuma, waarbij vooral gewrichten in het bekken en de wervelkolom chronisch ontstoken zijn.
  • De aandoening komt drie keer vaker voor bij mannen dan bij vrouwen.
  • De exacte oorzaak van de ziekte van Bechterew is onbekend. Erfelijkheid speelt mogelijk een rol.
  • Symptomen zijn onder andere pijn en stijfheid in gewrichten en vermoeidheid.
  • De ziekte van Bechterew is niet te genezen, maar met de juiste behandeling kunnen symptomen beperkt worden.
  • De behandeling bestaat doorgaans uit pijnstillers en ontstekingsremmers. Sommige mensen hebben baat bij biologicals of een operatie.

Over de ziekte van Bechterew

De ziekte van Bechterew is een reumatische aandoening. Bij de ziekte van Bechterew zijn gewrichten in het bekken en wervelkolom chronisch ontstoken. Ook gewrichten zoals het borstbeen en de gewrichten in armen of benen kunnen ontstoken raken. Verder komen oogontstekingen relatief vaak voor. De ontstekingen gaan over, maar soms wordt de rug minder flexibel door beschadigingen in de wervelkolom.

Axiale spondyloartritis

De ziekte van Bechterew is een aandoening die valt onder de verzamelnaam axiale spondyloartritis. De laatste tien jaar is het gangbaar dat de ziekte van Bechterew ook wel axiale spondyloartritis genoemd wordt, omdat de ziekte van Bechterew de meest gangbare vorm van axiale spondyloartrits is. Ook andere reumatische ziekten die gemeenschappelijke kenmerken hebben van ontstekingen in het bekken, wervelkolom of andere gewrichten, vallen onder de naam axiale spondyloartritis.

Weer een andere benaming voor de ziekte van Bechterew kan spondylitis ankylopoetica zijn.

Vrouwen en mannen

Bij vrouwen wordt de ziekte van Bechterew later herkend, gemiddeld twee jaar later dan bij mannen. Waarschijnlijk komt dit omdat de ziekte van Bechterew drie keer vaker voorkomt bij mannen dan bij vrouwen. De symptomen van de ziekte van Bechterew verschillen vaak ook tussen vrouwen en mannen. 

De aandoening komt vrij veel voor, er wordt geschat dat 0,1 procent van de bevolking Bechterew heeft. Daarnaast komt de aandoening opvallend vaak voor bij mensen die ook een chronische darmaandoening hebben, zoals de ziekte van Crohn of colitis ulcerosa.

De eerste kenmerken vertonen zich tussen de leeftijd van 15 en 35 jaar.

Is de ziekte van Bechterew erfelijk?

Er wordt gedacht dat erfelijke aanleg een rol speelt bij de ziekte van Bechterew, omdat de aandoening binnen sommige families vaker voorkomt. Ook bij mensen die het gen HLA-B27 bij zich dragen komt de ziekte van Bechterew vaker voor. 

De belangrijkste klachten zijn pijn en stijfheid in de rug en gewrichten bij langdurig in dezelfde houding zitten. Als de ontsteking vooral in het bekken zit treedt pijn met name ’s ochtends op. Is de borst- wervelkolom aangedaan, dan is er vooral nachtelijke pijn.

Bij mannen zit de pijn met name in de rug terwijl er bij vrouwen vaker pijn in de aanhechting van gewrichten zit. Vermoeidheid is ook een veelvoorkomende klacht bij de ziekte van Bechterew. De klachten zijn niet altijd even constant: perioden waarin klachten optreden wisselen af met perioden waarin klachten uitblijven.

De prognose, oftewel het toekomstbeeld, van de ziekte van Bechterew is betrekkelijk gunstig. De ziekte van Bechterew is niet te genezen, maar met een goede behandeling zijn de klachten goed te beperken. De levensverwachting is over het algemeen normaal.

De reumatoloog zal de diagnose stellen van de ziekte van Bechterew. Hij zal beginnen met een lichamelijk onderzoek, waarbij hij kijkt naar ontstekingsverschijnselen aan gewrichten en pezen. Verder kijkt hij naar hoe beweeglijk je bekken is en kijkt hij naar kenmerkende afwijkingen van de ogen, huid en nagels. Bij het vermoeden van de ziekte van Bechterew zal hij bloedonderzoek doen, waar vooral gekeken wordt naar de ontstekingswaarden in het bloed. Ook kan het bloed genetisch onderzocht worden op het gen HLA-B27. Indien nodig zal hij aanvullend onderzoek doen, zoals röntgenfoto’s en MRI om afwijkingen aan het bekken en de wervelkolom zichtbaar te maken

De behandeling zal gestart worden nadat er een diagnose gesteld is en bestaat uit verschillende vormen van medicijnen. In sommige gevallen zal een operatie noodzakelijk zijn. Het aanpassen van je bewegingspatroon is erg belangrijk bij de ziekte van Bechterew.

Medicijnen

Als de ziekte van Bechterew is vastgesteld zal de reumatoloog pijnstillers voorschrijven. Sommige pijnstillers hebben ook een ontstekingsremmende werking, deze medicijnen heten NSAID’s. Meestal zal de reumatoloog medicijnen voorschrijven, maar sommige ontstekingsremmers kunnen ook direct in het ontstoken gewricht worden gespoten. Je moet de medicijnen langere tijd gebruiken: vaak meerdere jaren of zelfs je hele leven.

Biologicals

In sommige gevallen kun je baat hebben bij een behandeling met biologicals, die met een infuus of injectie worden toegediend. Biologicals beïnvloeden lichaamseigen stoffen van het afweersysteem. Deze biologische medicijnen richten zich op te hard werkende cellen en eiwitten in het lichaam die de ontsteking uitlokken. Daarmee wordt de ontstekingsreactie geremd.

Operatie

Als de wervelkolom erg verstijfd en krom is geworden, kan een operatie aan de wervelkolom uitkomst bieden. Dit wordt alleen gedaan in heel ernstige gevallen, omdat zo'n operatie niet zonder risico's is.

Bewegen

Bewegen is belangrijk bij de ziekte van Bechterew. Een fysiotherapeut kan een speciaal oefenprogramma samenstellen. Er zijn door het hele land oefengroepen voor mensen met de ziekte van Bechterew, waar je wordt geholpen om op de goede manier oefeningen te doen. Verder zijn sporten als zwemmen en Nordic Walking een goede manier van bewegen. Door regelmatig te bewegen blijven spieren en gewrichten soepel. Ook in periodes dat de klachten van de ziekte van Bechterew meevallen, is het goed om dagelijks voldoende te blijven bewegen.

Levensverwachting

De levensverwachting bij de ziekte van Bechterew is over het algemeen normaal. De prognose (het toekomstbeeld) van de ziekte van Bechterew is betrekkelijk gunstig. De ziekte is niet te genezen, maar met een goede behandeling zijn de klachten goed te beperken.