Ziekte van Ménière

De precieze oorzaak van de ziekte van Ménière is nog niet bekend. Het is wel duidelijk dat er een probleem is met het slakkenhuis. Het slakkenhuis is een deel van het binnenoor en is gevuld met vloeistof. Het slakkenhuis bestaat uit meerdere compartimenten. Het middelste en bovenste compartiment zijn gescheiden door een membraan. Bij de ziekte van Méniѐre hoopt er zich zoveel vloeistof op in het slakkenhuis, dat dit tegen het membraan gaat drukken. De druk kan zo groot worden dat het membraan scheurt. Als het membraan scheurt, zal de vloeistof uit het middelste compartiment samenvloeien met de vloeistof uit het bovenste compartiment. Dit veroorzaakt een Méniѐre-aanval.

Waarom je lichaam te veel vloeistof in het middelste compartiment aanmaakt, is nog niet bekend. De ziekte van Ménière lijkt niet erfelijk bepaald te zijn.

Als je het vermoeden hebt dat je last hebt van de ziekte van Méniѐre, kun je contact opnemen met je huisarts. Als hij je vermoeden gegrond vindt, zal hij je doorsturen naar een KNO-arts. De KNO-arts zal vervolgens een gehoortest afnemen. Daarnaast kan hij bijvoorbeeld ook evenwichtsonderzoeken doen. In sommige gevallen wordt bloedonderzoek uitgevoerd.

De ziekte van Méniѐre wordt met name gekenmerkt door periodieke aanvallen. Aanvankelijk zijn er tussen de aanvallen geen klachten. Deze klachtenvrije periode kan variëren van enkele uren tot zelfs enkele jaren. Na verloop van tijd blijft bij een deel van de patiënten ook tussen de aanvallen gehoorverlies of oorsuizen bestaan. De frequentie van de aanvallen neemt over het algemeen na verloop van tijd wel af.

Tijdens een aanval van de ziekte van Ménière kun je de volgende symptomen ervaren:

• Duizeligheid
• Misselijkheid
• Braken
• Bleekheid
• Transpireren
• Een langzame hartslag
• Diarree
• Vervorming van geluiden
• Vermindering van het gehoor
• Snel heen en weer bewegen van de ogen (nystagmus)

Meestal heb je de klachten aan één oor. Een op de drie mensen krijgt uiteindelijk last van klachten aan beide oren. Het gehoorverlies herstelt zich in het begin vaak na een aanval, maar op den duur is de schade vaak blijvend.

De aanvallen kunnen in de loop der jaren ernstiger worden, maar ze houden altijd weer uit zichzelf op. Opvallend is dat aanvallen zich vaker voordoen tijdens rust. Sommige mensen voelen de aanval aankomen. Meestal kun je tijdens een aanval niets doen en moet je gaan liggen tot het voorbij is. De ziekte van Ménière kan je dagelijks functioneren daarom flink beïnvloeden. Niet alleen kun je tijdens een aanval niet werken, ook mag je niet autorijden als je in de afgelopen drie maanden een aanval hebt gehad. Heb je regelmatig last van aanvallen en kun je hierdoor niet werken? Dan kan het verstandig zijn om met je bedrijfsarts in gesprek te gaan.

Het oorsuizen (of tinnitus) is in het begin van de ziekte vaak bonkend of zoemend. In een later stadium wordt het oorsuizen vaak meer ruisend. In sommige gevallen gaat het oorsuizen niet meer over, ook al zijn de aanvallen van duizeligheid al langere tijd uitgebleven. Het geluid kan suizend zijn, maar ook fluitend, brommend, rinkelend of dreunend.

Voor de ziekte van Méniѐre is in principe geen behandeling of medicatie beschikbaar. Ook zijn er geen oefeningen om de symptomen van de ziekte van Ménière te verlichten. Dit komt mede doordat de ziekte vanzelf weer verdwijnt en in de loop van de jaren minder ernstig wordt. Als de diagnose gesteld is, kan de arts je een aantal adviezen geven om beter om te leren gaan met de ziekte.

Zo kan hij bijvoorbeeld voorstellen dat je je levensstijl aanpast:

• Vermijd stressvolle situaties en spanningen
• Maak je niet te druk
• Leer om de signalen van je lichaam te herkennen

Een cursus kan je helpen bij het leren omgaan met stress en luisteren naar je lichaam. Behalve een cursus is het ook belangrijk om te leren omgaan met eventuele angst. Zowel jijzelf als je omgeving moeten je ziekte leren accepteren. De huisarts, praktijkondersteuner of een psycholoog kan je hierbij helpen.

In principe kun je met deze duidelijke levensregels een relatief normaal leven leiden. De aanvallen zullen niet verdwijnen, maar hoeven ook je leven niet te overheersen. Ook vliegen is in principe geen probleem met de ziekte van Méniѐre, maar bij twijfel kun je altijd contact opnemen met je huisarts.

De werking van preventieve medicatie bij Ménière is nooit bewezen en wordt door artsen dan ook niet geadviseerd.

Wat te doen als je een aanval van Méniѐre voelt opkomen?

Als je een Ménière-aanval voelt aankomen, moet je rustig gaan liggen en wachten tot het overgaat. Het is verstandig om fel licht te vermijden. Als de klachten niet goed te verdragen zijn, kun je contact opnemen met de huisarts voor medicijnen om de duizeligheid, misselijkheid en braken tegen te gaan.

Wat te doen tegen oorsuizen?

Oorsuizen kan niet genezen worden. De behandeling is daarom altijd gericht op het leren omgaan met het constante geluid. Een praktijkondersteuner of psycholoog kan hierbij helpen. Is het oorsuizen ondraaglijk? Dan kan een tinnitusmaskeerder soms een uitkomst bieden. Dit is een apparaatje dat constant een aangenaam geluid maakt dat het oorsuizen kan overstemmen. Meer weten? Lees dan de behandelpagina over oorsuizen.