Zonnesteek

Wat is een zonnesteek?

In het kort:

  • Een zonnesteek kan ontstaan wanneer je lichaam blootgesteld wordt aan te veel directe warmte en zonnestraling.
  • Je lichaam kan zijn warmte dan niet meer kwijt, waardoor je lichaamstemperatuur tot gevaarlijke hoogte stijgt.
  • Veelvoorkomende symptomen van een milde zonnesteek zijn onder andere hoofdpijn, misselijkheid, versnelde hartslag, spierpijn, slap gevoel en duizeligheid.
  • Bij een ernstige zonnesteek kunnen daarnaast bijvoorbeeld ook koorts, onrust en verlies van bewustzijn optreden.
  • De behandeling van een zonnesteek is afhankelijk van de ernst. Bij een ernstige zonnesteek is het verstandig om contact met de huisarts op te nemen.

Over een zonnesteek

Een zonnesteek is de verzamelnaam voor symptomen die kunnen optreden als je lichaam blootstaat aan te veel directe warmte en zonnestraling. Ons lichaam zorgt ervoor dat onder allerlei omstandigheden, onze lichaamstemperatuur altijd tussen de 36 en 37 graden Celsius blijft. Deze constante temperatuur wordt geregeld door je thermoregulatiecentrum in je hersenen.

Als je warmer wordt, doordat je bijvoorbeeld in de zon in de tuin aan het werken bent, dan zorgt je lichaam ervoor dat je deze warmte kwijtraakt. Dit kan bijvoorbeeld door te gaan zweten. Als je een zonnesteek hebt, dan kan je lichaam zijn warmte niet meer kwijt. Je lichaamstemperatuur stijgt dan tot gevaarlijke hoogte.

Milde of ernstige zonnesteek

Er kunnen twee fasen bij een zonnesteek onderscheiden worden. Fase één is de milde vorm van een zonnesteek. Je lichaamstemperatuur is boven de 38 graden. Bij een ernstigere vorm van zonnesteek of fase twee is je temperatuur nog hoger. In dit tweede geval is contact met een arts noodzakelijk. Waar je fase één zelf nog kunt behandelen met iets drinken en een koele omgeving opzoeken, is dit bij de tweede fase niet mogelijk.

Een zonnesteek wordt ook wel een hitteberoerte of een zonneslag genoemd.

Ons lichaam zorgt er normaal gesproken voor dat we een constante temperatuur hebben, ongeacht onze interne warmte en onze activiteiten. Maar dit systeem kan falen. Met name als er sprake is van:

  • Extreme hitte
  • Hoge luchtvochtigheid
  • Zware activiteit in de zon

Als ons lichaam de warmte niet meer kwijt kan, dan loopt de temperatuur op tot gevaarlijke temperaturen.  De hoge temperaturen zorgen ervoor dat ons lichaam symptomen gaat vertonen van een zonnesteek.

Iedere fase van een zonnesteek kenmerkt zich door specifieke symptomen. Bij fase één of een milde zonnesteek kunnen de volgende verschijnselen of symptomen optreden:

  • Hoofdpijn
  • Warme, rode en droge huid
  • Koude, klamme en transpirerende huid
  • Misselijkheid
  • Snelle hartslag
  • Oppervlakkige ademhaling
  • Spierpijn
  • Slap gevoel
  • Duizeligheid
  • Verwijde pupillen

Enkele van deze symptomen kunnen ook wijzen op (onschuldige) aandoeningen zoals een buikgriep of migraine. Als je last van zonnesteekachtige klachten hebt, is het dan ook goed om na te gaan wat je hebt gedaan. Heb je langdurig in de zon gezeten? Dan is het waarschijnlijk dat je een zonnesteek hebt.

Bij een ernstige zonnesteek of een fase twee zonnesteek kun je verder last krijgen van de volgende symptomen en klachten

  • Koorts
  • Verward of vreemd gedrag
  • Snelle of onregelmatige ademhaling
  • Onrust
  • Agressiviteit
  • Snelle of onregelmatige hartslag
  • Problemen met bewegen
  • Epilepsie
  • Sufheid
  • Verlies van bewustzijn

De behandeling van een zonnesteek is afhankelijk van de ernst van de situatie. Een milde vorm van zonnesteek kun je behandelen door een koele ruimte op te zoeken en je lichaam af te laten koelen. Je kunt verder extra water drinken. Als dit niet helpt, kun je een lauwe douche nemen of jezelf met natte doeken helpen afkoelen. Het is belangrijk om géén koude douche te nemen. Een koude douche kan gevaarlijk zijn omdat het kan leiden tot onderkoeling.

Als deze maatregelen op korte termijn niet voor verbetering zorgen, dan is het raadzaam om contact op te nemen met je huisarts voor een behandeling. Ook bij een ernstige zonnesteek is het raadzaam om je arts te waarschuwen. Totdat medische hulp verschijnt, kun je proberen om het lichaam te helpen afkoelen met natte doeken.