Zwangerschapsproblemen

Wat zijn zwangerschapsproblemen?

Wanneer je in verwachting bent, ervaar je zowel geestelijk als lichamelijk veel veranderingen. Voor je lichaam betekent het veel (hormonale) veranderingen, die niet altijd even soepel verlopen. Bij eventuele volgende zwangerschappen nemen de kwalen niet af, maar kun je jezelf er wel op voorbereiden. Je weet immers wat je kunt verwachten. De eerste verschijnselen die erop duiden dat je vermoedelijk in verwachting bent, zijn:

  • Het uitblijven van je menstruatie. Als je over tijd bent, is dat het duidelijkste teken dat je zwanger bent.
  • Je veranderde hormoonbalans zorgt voor veel aanpassingen van je lichaam. Dat kost veel energie. De extreme moeheid die veel zwangere vrouwen in de eerste weken ervaren, wordt later in de zwangerschap minder.
  • Pijnlijke of gezwollen borsten. Je borsten zwellen op en worden gevoeliger. Dit komt door het hCG hormoon dat na de innesteling van de eicel door je lichaam wordt aangemaakt.
  • Misselijkheid is een van de bekendste zwangerschapsverschijnselen. Wanneer je net zwanger bent, kun je vaak misselijk zijn of zelfs moeten overgeven. De oorzaak is niet precies bekend, maar mogelijk speelt de veranderde hormoonhuishouding en/of een verminderde werking van de maag en darmen een rol.

In de loop van de zwangerschap kun je last krijgen van meer zwangerschapsproblemen. Zie hieronder de lijst, samen met een korte beschrijving van een mogelijke behandeling.

Doordat je baarmoeder groeit tijdens je zwangerschap en je darmen relatief luier worden, kun je problemen ervaren bij de toiletgang. Hierdoor kunnen aambeien ontstaan. Dat zijn opgezette bloedvaten die soms door de huid drukken in de omgeving van de anus. Je kunt ze vergelijken met spataderen.

Hoge rugpijn kan ontstaan wanneer je houding verandert om het extra gewicht te dragen of doordat je baby anders gaat liggen. Je kunt het beste je activiteiten verspreiden over de dag om je rugklachten te verlichten of te voorkomen.

Door druk op de bekkenzenuwen kunnen je bekken, je lies en de binnenkant van je dijen zeer doen. Hierdoor heb je ook vaak last van pijn in je onderbuik. Bekkenpijn voel je vooral bij het lopen en hoeft niet te duiden op bekkeninstabiliteit. 

Wanneer je zwanger bent, kunnen je bekkengewrichten beschadigen of verzwakt raken onder invloed van je hormonen. Dit is nodig om je baby soepel naar buiten te laten gaan tijdens de bevalling. Het bekken bestaat uit het heiligbeen dat tussen twee darmbeenderen is ingeklemd. Deze drie botstructuren zijn met elkaar verbonden door banden. Deze banden kun je vergelijken met de banden in je knieën en enkels.  Wanneer de banden door bepaalde omstandigheden (zwangerschap) de botstructuren niet meer stabiel op hun plek kunnen houden, krijg je de volgende klachten:

  • Pijn wanneer je lang zit
  • Pijn rond het schaambeen
  • Lage rugpijn die kan uitstralen naar de benen

Om je bekken te ontlasten is het beter om je activiteiten te spreiden over de dag. Je huisarts of gynaecoloog kan je ook oefeningen voorschrijven die de pijn en bekkenklachten moeten verminderen. Een oplossing die veel verlichting kan bieden is een ‘bekkenband’. Je kunt dan meer doen met minder pijn. In het ergste geval kun je door bekkeninstabiliteit invalide raken.

Wanneer je zwanger bent, heeft je lichaam meer zuurstof nodig. Je maakt daarom meer rode bloedcellen aan, zodat je meer zuurstof op kunt nemen. De hoeveelheid bloedvocht (plasma) neemt echter ook toe waardoor het hemoglobinegehalte (Hb-gehalte) en rode bloedcellen afneemt. Bij een zwangere vrouw kan het Hb dalen tot 6,3 mmol/l zonder dat er sprake is van bloedarmoede, terwijl een waarde van 7,5 normaal is. Rond 30-32 weken is de Hb-waarde het laagst, waarna hij weer stijgt.

Bloedarmoede is vaak goed te behandelen. Bij een ijzertekort krijg je ijzerpillen en bij een foliumzuur tekort krijgt je ook pillen. Indien je de medicatie gebruikt als aanvulling op een tekort, is het niet schadelijk voor je kind.

Hormonale veranderingen leiden tot verdikking en verzachting van je tandvlees, wat tot meer gevoeligheid leidt. Je tandvlees is meer doorbloed, waardoor het ook eerder kan bloeden bij bijvoorbeeld het tandenpoetsen. Het tandvlees kan geïrriteerd of ontstoken (gingivitis) raken. Je moet er wel op tijd iets aan doen of een arts raadplegen, anders kan de ontsteking zich uitbreiden naar de wortels en van daaruit je kaakbot beschadigen.

Zwangere vrouwen met een ernstige tandvleesontsteking, waarbij ook het kaakbot is aangetast, hebben een grotere kans op:

  • een te vroeg geboren kind, en
  • een kind met een laag geboortegewicht,

dan zwangere vrouwen zonder een tandvleesontsteking. Dit aantal ligt tussen de twee en zeven maal hoger. Indien een vrouw met een zwangerschapswens een tandvleesontsteking heeft, is het van belang die voor de zwangerschap te laten behandelen.

Ga voor dat je zwanger raakt nog een keer naar je tandarts, want dan ga je met een gezond gebit je zwangerschap in. Tijdens je zwangerschap kun je nog steeds terecht voor hygiënische behandelingen. Tandartsen zijn meestal wel huiverig met het maken van röntgenfoto’s of het geven van een verdoving tijdens de eerste drie maanden van je zwangerschap. Dit komt omdat de precieze gezondheidsrisico’s voor de baby in je buik nog onbekend zijn. Vertel je tandarts daarom altijd dat je zwanger bent. Daarnaast is met een dikke buik in de tandartsstoel plaatsnemen, niet praktisch.

Dit kan gebeuren doordat meer bloed naar je baarmoeder stroomt dan naar je hersenen. Te snel uit een liggende houding overeind komen en je begeven in een te warme en benauwde omgeving kan ervoor zorgen dat je flauwvalt.

De toegenomen progesteronhormonen belemmeren de doorbloeding, maar de echte oorzaak van de kramp is nog altijd niet duidelijk. Mogelijk speelt de lichaamshouding en/of de calciumstofwisseling of de afvoer van afvalstoffen uit de spieren een rol.

Vooral in het eerste en derde trimester van de zwangerschap kun je regelmatig hoofdpijn ervaren. De meeste zwangere vrouwen hebben last van ‘spanningshoofdpijn’, wat aanvoelt als een drukkende pijn aan beide zijden van je hoofd of aan de achterkant bij de nek. Het kan komen door een verkeerde lichaamshouding of van het torsen met het zware lichaamsgewicht.

Tijdens de zwangerschap kan je lichaam vocht vasthouden. Het is een gevolg van veranderingen die de bloedvoorziening van het lichaam tijdens de zwangerschap ondergaat. Indien in het verloop van de zwangerschap zwelling van de benen, voeten en handen ontstaat is het verstandig even contact met je verloskundige of gynaecoloog op te nemen.

Door veel water te drinken, kunnen de gifstoffen die verantwoordelijk zijn voor de vochtophopingen worden afgevoerd. Ook kan een kussentje onder je voeten of onder het voeteinde in bed helpen. Op die manier laat je het vocht weer terugstromen naar de vaten. Vochtafdrijvende medicijnen worden ten strengste afgeraden, want bij een plotselinge vochtafname kunnen er problemen ontstaan bij de placenta.

Naarmate de zwangerschap vordert, drukt de toenemende omvang en het gewicht van je buik op de bloedvaten van je benen. De druk in de aderen kan stijgen waardoor spataderen kunnen ontstaan.

Vooral tegen het eind van de zwangerschap kan slapeloosheid voorkomen. In de eerste en laatste maanden van de zwangerschap kun je slaapproblemen ondervinden. Je moet misschien vaak naar de wc wat de nachtrust onderbreekt. In de laatste maanden wordt het lastig een ideale slaaphouding aan te nemen, waardoor in slaap komen moeilijker wordt. Ook piekergedachtes over de periode die gaat komen, kunnen je wakker houden. 

Voor het slapen gaan kun je een warme beker melk of een warm bad nemen. Slaapmiddelen worden echter afgeraden tijdens de zwangerschap.

Dit zijn rode lijnen op borsten, buik en dijen die uiteindelijk wit littekenweefsel worden. Ze worden veroorzaakt door het oprekken van je huid.

Tijdens de zwangerschap heb je meer afscheiding dan anders, waarschijnlijk is deze dik en wit. Dat komt doordat de zuurgraad van de vagina bij zwangere vrouwen verandert, waardoor een ideale voedingsbodem voor schimmels en bacteriën ontstaat. Een vaginale infectie is een veel voorkomende zwangerschapskwaal. Wanneer de afscheiding naar vis ruikt, grijswit, bruin, groen-gelig of yoghurt-achtig is, is het raadzaam om naar de huisarts te gaan. 

Onder invloed van hormonen neemt de hoeveelheid progesteron toe, wat je darmwerking verstoort. En doordat je baarmoeder groeit, worden je darmen weggedrukt. De volgende tips kunnen helpen.

  • Drink genoeg water of cafeïnevrije thee.
  • Eet vezelrijke voeding, zoals volkoren producten, groenten en fruit.
  • Tijdens het toiletteren kun je schuin naar achter leunen om als het ware ‘de glijbaan’ voor de ontlasting vrij te maken.