Zwangerschapsvergiftiging (zwangerschapshypertensie)

Wat precies de oorzaak van zwangerschapsvergiftiging is, is (nog) niet bekend. Het zou kunnen dat erfelijkheid, het afweersysteem en de ontwikkeling van de placenta een rol spelen. Er is een verhoogde kans op zwangerschapsvergiftiging bij suikerziekte, vaat- en nierziekten, auto-immuunziekten of een al eerder vastgestelde verhoogde bloeddruk. Verder treedt de aandoening het vaakst op tijdens de eerste zwangerschap en is er een verhoogde kans bij een meerlingzwangerschap.

Er wordt bij zwangerschapsvergiftiging onderscheid gemaakt tussen vier ziektebeelden. Elk van deze ziektebeelden heeft andere symptomen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen:

Zwangerschapshypertensie (hoge bloeddruk zwangerschap)

Er wordt gesproken van zwangerschapshypertensie als een vrouw een te hoge bloeddruk heeft als gevolg van de zwangerschap, terwijl de bloeddruk eerst normaal was. Als er sprake is van zwangerschapshypertensie, is er een vergrote kans op pre-eclampsie, HELLP-syndroom of eclampsie. Het is daarom belangrijk dat je bij zwangerschapshypertensie regelmatig langsgaat bij je arts of gynaecoloog voor een controle.

Pre-eclampsie (toxicose)

Bij pre-eclampsie – ook wel toxicose genoemd - is er naast de hoge bloeddruk ook sprake van eiwitverlies via de urine. Pre-eclampsie kan voor verminderde werking van de moederkoek (placenta) zorgen, waardoor het ongeboren kindje te weinig voedingstoffen binnenkrijgt en zo minder goed groeit. Ook kan pre-eclampsie ervoor zorgen dat de organen zoals nieren, lever en bloedvaten minder goed werken. Bij pre-eclampsie kunnen de volgende klachten zich voordoen:

• Hoofdpijn
• Tintelingen in de vingers
• Misselijkheid
• Wazig zien
• Vochtophopingen (oedeem) in je enkels, handen en gezicht
• Eiwitverlies in de urine

Neem altijd contact op met de huisarts of gynaecoloog als je tijdens de zwangerschap bovenstaande klachten hebt. Er is bij pre-eclampsie bijna altijd een ziekenhuisopname nodig.

HELLP-syndroom

De term HELLP-syndroom is afgeleid van een Engelstalige afkorting: Hemolysis (bloedafbraak), Elevated Liver enzymes (leverfunctiestoornissen) and Low Platelets (verminderd aantal bloedplaatjes). Net als bij pre-eclampsie is er sprake van een hoge bloeddruk, vochtophopingen en eiwitverlies in de urine waardoor het ongeboren kindje een groeiachterstand kan oplopen. De klachten kunnen in aanvallen optreden. Bij het HELLP-syndroom kunnen de volgende klachten zich voordoen:

• Hoofdpijn
• Misselijkheid
• Pijn boven in de buik
• Bandenpijn: bij bandenpijn heb je last van pijn rond het schaambot. De stekende pijn kan doortrekken naar de onderrug, vagina en schaamlippen.

De gevolgen van het HELLP-syndroom zijn groter dan bij pre-eclampsie voor zowel moeder als kind. Neem altijd contact op met je huisarts of gynaecoloog als je tijdens de zwangerschap bovenstaande klachten hebt. Er is bij het HELLP-syndroom altijd een ziekenhuisopname nodig.

Eclampsie

Eclampsie is de meest ernstige vorm van zwangerschapsvergiftiging. Het is een levensbedreigende situatie voor zowel moeder als kind en moet in het ziekenhuis behandeld worden. Bij eclampsie krijg je stuipen, die vergelijkbaar zijn met die van een epileptische aanval.

Eclampsie kan voor, tijdens en ook na de bevalling optreden. Het ontstaat waarschijnlijk door een zeer hoge bloeddruk en vaatproblemen in de hersenschors. Eclampsie komt voor bij 1 op de 200 zwangere vrouwen die ernstige pre-eclampsie hebben of het HELLP-syndroom. Bij eclampsie kunnen de volgende klachten zich voordoen:

• Een verhoogde prikkelbaarheid
• Toegenomen reflexen
• Bandenpijn
• Hoofdpijn
• Tintelingen in de handen
• Oedeem
• Flitsen of sterretjes zien
• Eiwit in urine

Tijdens de zwangerschapscontroles kan de gynaecoloog vaststellen of je een vorm van zwangerschapsvergiftiging hebt. Als je van jezelf al last hebt van een te hoge bloeddruk is het verstandig dit tijdig aan te geven bij de gynaecoloog. Als dit het geval is, wordt de behandeling vastgesteld op basis van de complicatie die je hebt.

Regelmatig langskomen voor controle

Alleen een verhoogde bloeddruk tijdens de zwangerschap hoeft niet meteen ernstig te zijn. Als de bloeddruk slechts matig verhoogd is, de urine en bloeduitslagen normaal zijn en het ongeboren kindje goed beweegt en groeit is er geen medicatie of ziekenhuisopname nodig. Wel is het belangrijk dat je regelmatig terugkomt voor controle.

Bloeddrukverlagende medicijnen

Als er tussen de controles door meer klachten optreden, is het verstandig contact op te nemen met een gynaecoloog. De gynaecoloog zal er in sommige gevallen voor kiezen om bloeddrukverlagende medicijnen voor te schrijven.

Ziekenhuisopname

Wanneer er sprake is van een ernstige complicatie door zwangerschapshypertensie wordt er altijd een ziekenhuisopname geadviseerd. Soms is er een korte opname in het ziekenhuis nodig, maar in andere gevallen duurt de opname een paar weken. In het ziekenhuis worden er bloeddrukverlagende medicijnen voorgeschreven en worden de moeder en het ongeboren kindje goed in de gaten gehouden. Soms is het nodig om het kindje eerder geboren te laten worden om verdere complicaties te voorkomen. Dit gebeurt dan met een keizersnede.

Wat kun je zelf doen?

Bij zwangerschapsvergiftiging zal de gynaecoloog adviseren om veel rust te houden en gedurende een bepaalde periode in bed te blijven. Overleg altijd met de huisarts of een gynaecoloog over de juiste behandeling en het gebruik van medicijnen.