Zweetvoeten (Hyperhidrosis plantaris)

De voeten zijn net als de handen ruim voorzien van zweetklieren. De zweetproductie van de voeten wordt geregeld in het centrum van ons zenuwstelsel. Dit gebeurt in het sympathische deel van het autonome zenuwstelsel. Het sympathische zenuwstelsel is niet/nauwelijks actief tijdens de nachtrust. Daarom heb je ’s nachts nooit last van zweetvoeten.

Het autonome zenuwstelsel zorgt voor het verwijden van vaten. Vaatverwijding treedt alleen op bij hoge temperaturen in het lichaam. Deze vaatverwijding zorgt ervoor dat de lichaamswarmte makkelijker wordt afgegeven aan de omgeving waardoor het lichaam kan afkoelen. Een overmatige zweetafscheiding ontstaat door een hyperfunctie van het autonome zenuwstelsel en heeft ook te maken met de grootte van de zweetklieren. Zweetafscheiding op de voeten wordt door meerdere factoren sterk beïnvloed.

Zweetvoeten gaan vaak gepaard met stinkvoeten. Dat komt omdat de voeten een dikke hoornlaag (bovenste huidlaag) hebben die bestaat uit afgestorven cellen. De afgestorven cellen in combinatie met een vochtige omgeving door bijvoorbeeld zweetvoeten, vormen een ideale voedingsbodem voor schimmels en bacteriën die na verloop van tijd vieze luchtjes kunnen veroorzaken.

Ook de oplopende temperaturen in waterdichte schoenen met warme sokken draagt bij aan de groei van bacteriën. Stinkvoeten worden veroorzaakt door deze bacteriën. Op het moment dat het zweet uit het lichaam komt stinkt het niet, maar de huidbacteriën kunnen bestanddelen uit het zweet omzetten in stinkende geurstoffen.

Heb je erg last van zweetvoeten dan is het belangrijk je voeten regelmatig te wassen met water. Een goede hygiëne is essentieel om vieze luchtjes te voorkomen. Verder kan het dragen van katoenen sokken (dagelijks wisselen) en goed ventilerende schoenen symptomen zoals stinkvoeten verminderen.

Middeltjes tegen zweetvoeten

Bij aanhoudende klachten schrijft een arts een oplossing of medicatie voor die de transpiratieneiging onderdrukt. Dit zijn aluminiumpreparaten die de zweetproductie verminderen. Een andere mogelijkheid is Clonidine. Clonidine is een centraal werkend antihypertensivum dat het afwisselen van vaatvernauwing en vaatverwijding vermindert. Dit middel wordt ingezet tegen opvliegers en overmatig zweten. Tijdens het transpireren verwijden de bloedvaten in de huid. Clonidine zorgt dan voor vaatvernauwing zodat het overmatig zweten ophoudt. Clonidine heeft echter ook bijwerkingen, zoals duizeligheid bij opstaan en een droge mond, die meewegen bij de keuze voor dit middel.

Ook het inspuiten van de voetzolen met Botox (Botuline A-toxine injecties) behoort tot de mogelijkheden. Botox blokkeert de zenuwuiteinden van de zweetklieren. Dat voorkomt dat zenuwen nog zweet produceren. Het effect is niet blijvend, maar houdt vier tot zes maanden aan.

Zweetvoeten behandelen met stroom

Een behandeling die al stamt uit de jaren zestig is de leidingwater- iontoforesetherapie. Iontoforesetherapie gaat met behulp van elektrische stroom. De behandeling bestaat uit voetbaden, is niet pijnlijk en kan thuis worden uitgevoerd. Het overmatig zweten neemt na een aantal behandelingen al af. De stroomsterkte kan individueel worden ingesteld met een maximumwaarde. Iontoforese geneest het overmatig zweten niet, maar vermindert alleen de klachten. De behandelingen moeten dus worden herhaald. Eén behandeling duurt ongeveer vijftien minuten.

Zweetvoeten behandelen met operatie

Een andere optie is een sympathectomie. Een deel van het autonome zenuwstelstel wordt dan operatief verwijderd. Hierdoor is er geen sprake meer van hyperfunctie in het autonome zenuwstelsel waardoor zweetvoeten minder worden.

• Gebruik deodorant speciaal voor zweetvoeten, die de overmatige zweetproductie tegengaat. Deze bevatten meestal aluminium.
• Wissel koude en warme voetbaden af, dit stimuleert de bloedtoevoer.
• Raadpleeg een arts, zweetvoeten zijn soms het gevolg van andere aandoeningen. Middelen tegen zweetvoeten op doktersrecept worden soms vergoed door de zorgverzekeraar.