Sinds de oprichting in 1933 is één van de belangrijkste doelstellingen van de Union for International Cancer Control (UICC) het bijeenroepen van wereldleiders op het gebied van kankerbestrijding – van behandelcentra, onderzoekers, patiëntengroepen, organisaties die diagnostiek, screening en preventieprogramma's uitvoeren – om te komen tot betere samenwerking bij kankerbestrijding. Dit blijft een kernprioriteit voor de organisatie in deze surreële tijden terwijl we ons aanpassen aan de COVID-19-pandemie.
COVID ‐ 19 heeft wereldwijd voor enorme uitdagingen gezorgd voor kankerprofessionals, patiënten en kankermaatschappijen. In 2020 werd door UICC een enquête gehouden onder 1200 leden in 172 landen om de impact van de pandemie op hun operaties en activiteiten beter te begrijpen en te beoordelen. Van de 108 organisaties die reageerden, uit 55 landen in verschillende inkomensinstellingen en regio's, meldde 77% (83) inkomensverminderingen en 80% (86) verminderde activiteiten en diensten. Ondanks deze tegenslagen heeft de kankergemeenschap een enorme veerkracht getoond en velen blijven pleiten binnen hun nationale instellingen om ervoor te zorgen dat essentiële kankerdiensten, waaronder vaccinatie tegen het humaan papillomavirus (HPV), screening en snelle toegang tot diagnostische en behandelingsdiensten, open en toegankelijk blijven voor patiënten.
Het uitvoeren en publiceren van gedegen wetenschappelijke studies tijdens een pandemie is van cruciaal belang. Het grote publiek wil graag zoveel mogelijk wetenschappelijke informatie verzamelen over de prognose, diagnose, behandeling en zorg van COVID ‐ 19 en de impact ervan op de kankerzorg. Zoals altijd is de communicatie van studieresultaten op een duidelijke en transparante manier van cruciaal belang om ervoor te zorgen dat mensen toegang hebben tot betrouwbare informatie en dat besluitvormers het bewijs hebben om beleidsveranderingen te ondersteunen.
De medische doorbraken in onderzoek naar SARS-CoV-2 via internationale samenwerking hebben ertoe geleid dat vaccinatie eindelijk beschikbaar is en geleidelijk wordt uitgerold over de hele wereld. Deze Wereldkankerdag die op 4 februari 2021 wordt herdacht, met het thema 'Ik ben en ik zal', is een herinnering dat ieder van ons een rol kan spelen bij het verminderen van de impact van kanker. Wereldkankerdag 2021 erkent de unieke uitdagingen waarmee de wereld is geconfronteerd met COVID ‐ 19 en is gewijd aan de moed en prestaties van mensen met kanker en hun families, evenals de verpleegsters, artsen, onderzoekers, vrijwilligers, advocaten en anderen die om hen geven. UICC en haar leden zullen hun verhalen, hun strijd en hun successen onder de aandacht brengen en de innovatieve reacties van kankerorganisaties over de hele wereld op de pandemie laten zien terwijl ze doorgaan met hun inspanningen om vooruitgang te boeken in de kankerzorg. De pandemie heeft aangetoond hoe individuen, organisaties en regeringen met groot succes verenigen in een gemeenschappelijke zaak. Deze Wereldkankerdag zal ook mensen uit landen over de hele wereld betrekken bij een collectieve inspanning om ervoor te zorgen dat de stem van kanker luid en duidelijk wordt gehoord en om te laten zien dat alle acties er samen toe doen.
Wat is kanker?
Kanker is een generieke term voor een grote groep ziekten die elk deel van het lichaam kan aantasten. Andere gebruikte termen zijn kwaadaardige tumoren en neoplasma's. Een bepalend kenmerk van kanker is de snelle vorming van abnormale cellen die buiten hun gebruikelijke grenzen groeien en die vervolgens aangrenzende delen van het lichaam kunnen binnendringen en zich naar andere organen kunnen verspreiden, het laatste proces wordt metastasering genoemd. Metastasen zijn een belangrijke doodsoorzaak door kanker.
Kanker ontstaat door de transformatie van normale cellen in tumorcellen in een meerstappen proces dat in het algemeen voortschrijdt van een pre-carcinomateuze laesie naar een kwaadaardige tumor. Deze veranderingen zijn het resultaat van de interactie tussen iemands genetische factoren en 3 categorieën externe agenten, waaronder:
- fysieke carcinogenen, zoals ultraviolette en ioniserende straling;
- chemische carcinogenen, zoals asbest, componenten van tabaksrook, aflatoxine (een voedselverontreiniging) en arseen (een drinkwaterverontreiniging);
- biologische carcinogenen, zoals infecties van bepaalde virussen, bacteriën of parasieten.
Risicofactoren voor kanker
Het wijzigen of vermijden van belangrijke risicofactoren kan de last van kanker aanzienlijk verminderen. Deze risicofactoren omvatten:
- tabaksgebruik inclusief sigaretten en rookloze tabak,
- overgewicht of obesitas hebben,
- ongezond voedingspatroon met een lage inname van fruit en groenten,
- gebrek aan lichaamsbeweging,
- alcoholgbruik,
- seksueel overdraagbare HPV-infectie,
- infectie door hepatitis of andere carcinogene infecties,
- ioniserende en ultraviolette straling,
- stedelijke luchtvervuiling en
- binnenrook van huishoudelijk gebruik van vaste brandstoffen.
Veroudering is een andere fundamentele factor voor de ontwikkeling van kanker. De incidentie van kanker neemt dramatisch toe met de leeftijd, hoogstwaarschijnlijk als gevolg van een opbouw van risico's voor specifieke kankers die toenemen met de leeftijd. De algehele accumulatie van risico's wordt gecombineerd met de tendens dat cellulaire reparatiemechanismen minder effectief zijn naarmate een persoon ouder wordt.
Kanker in Suriname
Na hart- en vaatziekten, eist kanker de meeste levens in Suriname. Borstkanker is de meest voorkomende vorm, gevolgd door prostaat- en darmkanker. Jaarlijks overlijden er volgens de statistieken in Suriname zo’n 280 mensen aan kanker. Het aantal nieuwe gevallen per jaar is niet bekend, maar als we er vanuit mogen gaan dat Suriname niet wezenlijk verschilt van de rest van de wereld, zal het zo rond de 1850 moeten liggen.