“Suriname is bijna geraakt tot eliminatie van malaria. Wanneer ‘malaria outbreaks’ (Nederlandse vertaling: uitbraak van malaria) zo nu en dan plaatsvinden, stelt het Malaria Programma ons voldoende in staat om deze te beheersen met behulp van het Malaria Surveillance Systeem. Onderzoek naar de oorzaken van de meest recente uitbraken heeft uitgewezen dat het overwegend importgevallen betrof. Dit betekent dat de infectieziekte is overgebracht door buitenlanders, afkomstig uit malariarisicogebieden in de regio, die de grenzen zijn overgestoken naar Suriname.”, aldus Dr. Helene Hiwat, coördinator van het Malaria Programma van het Ministrie van Volksgezondheid.
Malaria Programma
Iedere jaar vraagt de Pan American Health Organization (PAHO) op 6 november aandacht voor Malaria in de America’s. Malaria is een tropische ziekte die wordt veroorzaakt door een parasiet die het lichaam kan binnen komen via een muggenprik. De muskiet prikt de besmette persoon, neemt de parasiet op en is daarna instaat om iemand anders te besmetten.
Met de opzet en uitvoering van het Malaria Programma heeft Suriname zich gecommitteerd aan het doel om ook te behoren tot de reeks van landen die malariavrij is verklaard. Het programma richt zich op de uitvoering van de Malaria Eliminatie Strategie die tegen het jaar 2025 moet resulteren in een malariavrij Suriname. De werkwijze is een combinatie van preventieve maatregelen, bestrijdingsmethoden en effectieve aanpak van malaria import. Het Malaria Programma wordt landelijk uitgevoerd met de Medische Zending als belangrijke partner die voornamelijk actief is in de binnenlandse dorpen. In het bijzonder in de mobiele gemeenschappen zoals de goudmijngebieden. Informatie over de voortgang van het Malaria Programma is niet alleen bestemd voor Suriname. Die wordt ook gepresenteerd aan overige landen in de regio en de PAHO, omdat eliminatie op een regionaal niveau deel uitmaakt van de eliminatie strategie.
Recente malaria uitbraken
Omdat Suriname in de Eliminatie Fase is, is het aantal actieve malaria gevallen vrij laag. In het jaar 2018 waren er slechts 30 gevallen geconstateerd. Het daaropvolgend jaar, 2019, was er een herintroductie in het oostelijk grensgebied (Frans-Guyana). Deze werd gevolgd door een uitbraak in Palumeu die vervolgens oversloeg naar Peleloetepu. Sinds augustus 2020 zijn er weer nieuwe gevallen in dit dorp genoteerd en in september was er zelfs een forse stijging waargenomen. Desondanks is het gelukt om deze uitbraken succesvol in te dammen. Peleloetepu is dus tot zover het enige transmissiegebied in Suriname.
Capaciteitsversterking
Een belangrijk onderdeel van het Eliminatie Programma is capaciteitsversterking voor microscopisten en gezondheidswerkers. Deze moeten bekwaam en secuur blijven in hun perceptie/ beleving of waarneming, reactie, behandeling en rapportage van malaria gevallen. Daarom worden er één keer per jaar trainingen verzorgd om hun deskundigheid op peil te houden en de relatie tussen alle betrokken actoren te onderhouden, zodat een eventuele uitbraak snel kan worden aangepakt.
Malaria Surveillance Systeem
“Suriname beschikt over een Malaria Surveillance Systeem dat alle nieuwe gevallen binnen 24 uur rapporteert aan de centrale overheid. De overheid en het aangewezen managementteam grijpen daarna direct in. Een gekwalificeerd team gaat naar het gebied om de bewoners te onderwerpen aan medische testen en om na te gaan als deze voldoende beschermd zijn”, geeft Dr. Hiwat aan.
Preventie
Preventief handelen is de sleutel om verspreiding te voorkomen. Het gebruik van insectenwerende producten en slapen onder een klamboe zijn de reeds bekende manieren. Tegenwoordig zijn er ook geïmpregneerde klamboe’s verkrijgbaar die gif bevatten waarvan muggen/ muskieten doodgaan, maar die onschadelijk is voor de mens. Tevens moet het lichaam goed beschermd worden door kledingstukken met lange mouwen en broekspijpen. En niet te vergeten de Smoko patu’; een alom bekende wijze om muskieten te weren en te doden. Het treffen van deze maatregelen zijn noodzakelijk. Vooral wanneer mensen zich in een transmissiegebied bevinden.
Nationaal doel
Malaria eliminatie is een nationaal doel dat gerealiseerd kan worden onder de voorwaarden dat iedereen meewerkt en zich bewust is van de gevaren van malaria. Middels outreach en educatieve programma’s omtrent deze infectieziekte blijven de gemeenschap, dorpsautoriteiten, toerisme- en goudbedrijven die actief zijn in het binnenland bewust van malaria, wat het eliminatie doel inhoud en welke bijdrage elke stakeholder kan leveren.