‘Wereldwijde solidariteit en gedeelde verantwoordelijkheid’
Wereld AIDS Dag 2020
Jaarlijks herdenken we op 1 december Wereld AIDS Dag. Deze dag geeft ons de kans om degenen die betrokken zijn bij de strijd tegen HIV te ondersteunen en om het onderlinge begrip als het gaat om HIV, dat als een wereldwijd probleem voor de volksgezondheid wordt gezien, te vergroten. Overal ter wereld worden mannen, vrouwen en kinderen hiermee geïnfecteerd, ook in Suriname. HIV (Human Immune Deficiency Virus) is het virus dat AIDS (Acquired Immune Deficiency Syndrome) veroorzaakt.
Drs. Monique Holtuin van het Nationaal Aids Programma (NAP), van het Ministerie van Volksgezondheid, geeft aan dat door de huidige Covid-19 pandemie infecties erg actueel zijn, waardoor meer mensen nu weten wat een infectieziekte is. In Suriname leeft naar schatting ongeveer 1% - 2% van de bevolking met HIV/AIDS. Het aantal personen dat aan AIDS is overleden, is in de afgelopen jaren weliswaar afgenomen, echter niet naar tevredenheid.
Het NAP monitort de trends van HIV in Suriname. De voornaamste doelen zijn om het aantal besmettingen terug te brengen en om personen die besmet zijn met HIV een goede levenskwaliteit te bieden. Momenteel is het Nationaal AIDS Programma bezig met een nieuw nationaal strategisch plan, waarbij de focus op jongeren wordt gelegd. Wanneer zij seksueel actief worden, moeten zij bewust zijn van en voorbereid zijn op alle risico’s. Er wordt ook aandacht besteed aan preventie met de ondersteuning van organisaties zoals: Double Positive, Liefdevolle handen, Suriname Men United en Chances for life. Deze instanties zijn intensief bezig met kwetsbare groepen om te voorkomen dat deze geïnfecteerd raken en wanneer dat reeds het geval is, wordt er hulp geboden in de vorm van testen beschikbaar stellen en behandeling. Het bijscholen van gezondheidsmedewerkers maakt ook deel uit van het nationaal strategisch plan.
Overdracht van HIV van moeder op kind wordt ook scherp in de gaten gehouden. Het is gebleken dat in de afgelopen 10 jaar honderden besmette moeders, de ziekte niet hebben overgedragen op het kind.
Symptomen van HIV
Sommige mensen vertonen in de beginfase, de eerste weken na besmetting (ook wel acute infectie genoemd), geen ziekteverschijnselen. Degenen bij wie deze wel voorkomen, voelen zich grieperig. Het lichaam reageert namelijk op de besmetting door weerstand op te bouwen. Langzaam aan gaat het virus door het lichaam om schade aan te richten. HIV leeft in de afweercellen van het lichaam, vermenigvuldigd zich en maakt de cellen geleidelijk aan kapot. Tot op het punt dat de weerstand zodanig is afgenomen, dat je onwel wordt van ziektes waar normale gezonde personen niet ziek van worden. Dan is er sprake van AIDS.
“Laat je testen als je een risico hebt gelopen op besmetting”, moedigt drs. Holtuin aan. Nu zijn er testen beschikbaar waarvan het resultaat na 30 minuten bekend is. Voor een gratis test mogen personen zich aanmelden bij o.a. de Dermatologische Dienst en poli’s van de Regionale Gezondheidsdienst te Flora, Latour, Lelydorp en La Vigilantia.
Behandeling
Er zijn aidsremmers die het virus onderdrukken. Als deze medicatie wordt toegediend, gaat het virus in een slaaptoestand en wordt de beschadiging van de afweercellen stopgezet. Als de aidsremmers niet consistent worden ingenomen, wordt het virus weer actief. “Het is niet vanzelfsprekend dat een HIV besmette persoon zal sterven aan de gevolgen van AIDS. Echter, dit betekent niet dat er nonchalant moet worden omgegaan. Voorkomen is altijd beter dan genezen”, aldus drs. Monique Holtuin.
Het aantal mensen dat sterft aan AIDS neemt af, maar niet naar tevredenheid. Door diverse complexe factoren sterven er jaarlijks nog steeds mensen; ontkenning, stigma, uitsluiting, problemen bij het vinden van werk etc. Onder zulke omstandigheden is het moeilijk om te leven met HIV, omdat men gedemotiveerd raakt. Er is duidelijk ruimte voor verbetering in de mate van solidariteit met en discriminatie van HIV besmette personen. Wij moeten het aantal HIV/AIDS gevallen terugbrengen. En hiervoor moet iedereen hun eigen verantwoordelijkheid nemen. Het thema voor Wereld AIDS Dag 2020 is dan ook: ‘Global solidarity and shared responsibility’.
PrEP (Pre exposure prophylaxis)
Uit onderzoek is gebleken dat aidsremmers de kans op besmetting verkleinen als je deze elke dag inneemt. De werking is te vergelijken met een anticonceptiemiddel. “Ik moet wel duidelijk zeggen dat PrEP de kans op besmetting met HIV verkleind, maar door onveilig te vrijen er steeds risico’s zijn op soa’s en zwangerschap”, benadrukt drs. Holtuin.
De werking van de PrEP pillen verschilt bij mannen en vrouwen. Bij mannen is het bewezen dat indien zij van plan zijn om seksueel gemeenschap te hebben met iemand van wie de status onbekend is, zij de aidsremmers één dag ervoor en dan nog 2 dagen erna kunnen innemen. In dit geval raken zij niet besmet met HIV. Vrouwen moeten PrEP dagelijks innemen om geen risico te lopen op HIV besmetting. Dit komt vanwege het verschil tussen de mannelijke en vrouwelijke hormonen.
“Nogmaals voorkomen is beter dan genezen. Ken jouw status door je te laten testen. De samenleving druk ik op het hart om de HIV besmette mensen niet uit te sluiten. Deze handeling is onterecht en de schadelijke gevolgen van uitsluiting reiken verder dan wij beseffen”, zo luidt de boodschap van drs. Holtuin.