Elk jaar herdenken we de Wereldtuberculosedag op 24 maart om het publiek bewust te maken van de verwoestende gezondheids-, sociale en economische gevolgen van tuberculose (tbc) en om de inspanningen op te voeren om de wereldwijde tbc-epidemie te beëindigen. De datum markeert de dag in 1882 waarop Dr. Robert Koch aankondigde dat hij de bacterie had ontdekt die tuberculose veroorzaakt, wat de weg opende naar diagnose en genezing van deze ziekte.
Tbc blijft de dodelijkste infectieuze moordenaar ter wereld. De ziekte kan in een paar cijfers samengevat worden, maar het zijn wel beangstigende cijfers. Zo is één derde van de wereldbevolking geïnfecteerd. En elke seconde opnieuw raakt een nieuwe persoon besmet. Gelukkig betekent besmet zijn niet automatisch ziek zijn. Toch bestaat er nog een ander angstaanjagend cijfer: bij 8 à 10 miljoen mensen per jaar bij wie de ziekte uitbreekt. Gelukkig kan men van tuberculose genezen. Jaarlijks sterven wel 1,5 miljoen mensen aan de gevolgen van tbc. Als tbc-patiënten niet of slecht behandeld worden, kan dat tot hun dood leiden.
Wereldwijde inspanningen ter bestrijding van tbc hebben sinds het jaar 2000 naar schatting 58 miljoen levens gered. Om de tbc-respons in landen te versnellen en de doelen te halen, kwamen de staatshoofden samen en werden krachtige toezeggingen gedaan om tbc uit te roeien tijdens de allereerste high level VN-bijeenkomst in september 2018.
Het thema van Wereldtuberculosedag 2020 – ‘Het is tijd’ – legt de nadruk op de urgentie om gevolg te geven aan de toezeggingen van wereldleiders om:
- de toegang tot preventie en behandeling te vergroten;
- verantwoordelijkheid te creëren;
- te zorgen voor voldoende en duurzame financiering, ook voor onderzoek;
- een einde te maken aan stigma en discriminatie, en
- een billijke, op rechten gebaseerde en mensgerichte tbc-respons te bevorderen.
De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) heeft een gezamenlijk initiatief "Find. Treat. All. #EndTB" met het Global Fund en Stop TB Partnership, met als doel de tbc-respons te versnellen en toegang tot zorg te garanderen, in overeenstemming met de algemene drang van de WHO naar universele gezondheidsdekking.
Dit jaar roept de WHO regeringen, getroffen gemeenschappen, maatschappelijke organisaties, zorgverleners en nationale/internationale partners op om de krachten te bundelen onder de noemer “Find. Treat. All. #EndTB” om ervoor te zorgen dat niemand achterblijft.
Wat is tbc?
Tuberculose is een ernstige, soms besmettelijke bacteriële infectieziekte. Tbc kwam in de vorige eeuw bijna niet meer voor in Suriname, maar is nu bezig aan een opmars. Tot de risicogroepen behoren mensen met een lagere weerstand, dus ook seniorenburgers en jonge kinderen.
Tuberculose verspreidt zich via niet-zichtbare bacteriën die in de lucht terechtkomen wanneer een patiënt hoest, zingt of niest. Niet iedereen die de bacterie inademt, wordt ziek. De infectie komt het meest voor in de longen, maar kan ook bijna alle andere organen aantasten.
Behandeling
Therapietrouw zorgt dat een patiënt volledig geneest van de voorheen dodelijke ziekte. De dagelijkse en juiste inname van medicijnen voorkomt bovendien dat de bacteriën ongevoelig worden voor deze geneesmiddelen.
Symptomen
Verschijnselen van tuberculose zijn: langdurige hoest (langer dan twee weken), koorts, moeilijke ademhaling, plotselinge vermagering, vermoeidheid en nachtzweten.
Onderzoek
De sputumtest. Het dikke slijm uit je longen wordt onderzocht in het laboratorium. Als de bacterie in het slijm zit, heb je TBC-ziekte.
Bij de mantouxtest spuit de verpleegkundige wat testvloeistof onder de huid van je onderarm. Is die huid na een paar dagen gezwollen, dan ben je in aanraking geweest met de bacterie. Dat betekent nog niet dat je ook ziek bent.Verder onderzoek is dan nodig.
De röntgenfoto laat zien of je longen er anders uitzien dan normaal.
Behandeling
Tuberculose was vroeger dodelijk, maar is nu goed te behandelen met medicijnen. Het is heel erg belangrijk dat je trouw de medicijnen slikt. Dat kan wel zes maanden of langer duren en moet altijd op een vast tijdstip. Daarom wordt wereldwijd aanbevolen om de medicijnen onder toezicht in te nemen, de zogenaamde DOTS Strategie.
Contacten
Als iemand tbc heeft, gaat het Nationaal Tuberculose Programma na met wie hij of zij dagelijks in contact is. Familieleden, collega’s, klasgenoten en anderen worden dan uitgenodigd om zich te laten testen.
