1. Startpagina SZF
  2. Gezondheidsencyclopedie
  3. A
  4. Astma (Asthma bronchiale)

Astma (Asthma bronchiale)

Wat is astma?

Astma is een chronische aandoening van de longen. Het woord ‘astma’ komt uit het Grieks en betekent ‘gehijg’ of ‘gepiep’. Bij astma zijn je longen zeer gevoelig en vaak geïrriteerd. Tijdens een astma-aanval worden je luchtwegen nauwer waardoor je moeite krijgt met ademhalen. Het is niet bekend wat de precieze oorzaak van astma is. Wel is bekend dat erfelijkheid een rol speelt. Als één van de ouders astma of een allergie heeft, is er 50% kans dat het kind astma krijgt. Ook kinderen die te vroeg geboren zijn of een laag geboortegewicht hadden, hebben een grotere kans op het krijgen van astma. Je kunt als kind al astma krijgen of het pas op latere leeftijd ontwikkelen. Vaak komt astma voor in combinatie met een allergie.

Astma is iets anders dan COPD. COPD is de verzamelnaam voor chronische bronchitis en longemfyseem.

 

Bij astma zijn je longen continu een klein beetje ontstoken. Bij een astma aanval wordt deze ontsteking plotseling heftiger. De spiertjes rondom je luchtwegen trekken samen, de wand van de luchtwegen wordt dikker en gaat meer slijm produceren. Hierdoor worden je luchtwegen veel nauwer. Deze plotselinge vernauwing wordt veroorzaakt door prikkelende stoffen die in je longen terecht komen. Welke stoffen een astma aanval kunnen uitlokken verschilt van persoon tot persoon. Enkele voorbeelden van prikkelende stoffen zijn:

  • Huisstofmijt
  • Haren of huidschilfers van (huis)dieren
  • Stuifmeel of pollen

Daarnaast zijn er prikkels waar gezonde mensen ook last van kunnen hebben, maar waar je als astma patiënt veel heftiger op reageert. Voorbeelden hiervan zijn:

  • Rook
  • De lucht van schoonmaakmiddelen
  • Koude lucht
  • Mist of regen

Beroepsastma

Er zijn ook een aantal beroepen waarbij je een verhoogd risico loopt op astma. In dat geval spreken we van beroepsastma.

  • De broodbakkersindustrie. Vooral de deegmakers die werken met tarwemeel en alfa-amylase, een product dat de gisting versnelt, hebben kans op een vernauwing van de luchtwegen.
  • De plastic- en kunststofverwerkende industrie. Bekende chemische verwekkers van beroepsastma zijn di-isocyanaten, stoffen die worden gebruikt bij de productie van onder andere schuimrubber, plastic, verfproducten en kleefstoffen.
  • En in onderzoeksinstituten waar met laboratoriumdieren wordt gewerkt. In de huid of de urine van ratten, muizen, cavia’s en konijnen zitten eiwitten die een allergische reactie kunnen opwekken.

De symptomen bij beroepsastma zijn gelijk aan de ‘gewone’ astma.

Enkele kenmerken van astma zijn:

  • Doordat je luchtwegen nauwer worden, krijg je minder gemakkelijk lucht binnen.
  • Als je astma hebt, maken je luchtwegen veel slijm aan. Dit slijm probeert je lichaam te verwijderen door te hoesten.
  • Piepend ademhalen
  • Kortademigheid
  • Omdat je maar weinig lucht hebt, heb je ook minder energie.

Astma is niet te genezen, maar wel goed te behandelen. Als je je medicijnen goed gebruikt, kunnen je klachten verminderen of voor lange tijd wegblijven. De medicijnen adem je in met behulp van een inhalator (puffer). Op die manier komen de medicijnen gelijk op de plek waar ze moeten werken: je longen. Er zijn twee verschillende soorten medicijnen die je voorgeschreven kunt krijgen:

  • Deze medicijnen zorgen ervoor dat de spiertjes rond je luchtwegen zich ontspannen. Ze werken snel, maar zijn ook snel weer uitgewerkt. Kortwerkende luchtwegverwijders werken maximaal zes uur en langwerkende ongeveer twaalf uur. Deze medicijnen gebruik je als je niet zo heel vaak last hebt van astma of wanneer je denkt een astma aanval te krijgen.
  • Deze medicijnen zorgen ervoor dat de ontsteking in je longen minder wordt. De wand van je longen is dan minder opgezet en je produceert minder slijm. Het duurt een paar dagen voordat ontstekingsremmers werken en het is belangrijk dat je de medicijnen blijft innemen. Ontstekingsremmers worden over het algemeen alleen voorgeschreven als je meerdere malen per week last hebt van je astma.

Bij ernstige vormen van astma wordt er een combinatie van luchtwegverwijders en ontstekingsremmers gebruikt. De medicijnen zitten dan bij elkaar in de inhalator.

Je kunt zelf proberen een astma aanval te voorkomen door situaties of stoffen te vermijden waarvan je weet dat je er gevoelig voor bent. Daarnaast is het verstandig om je omgeving in te lichten dat je astma hebt en welke stoffen een reactie uitlokken zodat ze er rekening mee kunnen houden. Als je astma hebt, ben je extra gevoelig voor de griep. Daarom is het raadzaam om ieder jaar de griepprik te halen.