Body dismorphic disorder (BDD)

Wat is BDD?

BDD of Body dismorphic disorder is een angststoornis, waarbij mensen zichzelf erg lelijk vinden. De Nederlandse aanduiding voor BDD is ‘Stoornis in de lichaamsbeleving’, maar het wordt ook wel ‘ingebeelde lelijkheid’ genoemd.

Body dismorphic disorder komt even vaak voor bij mannen als bij vrouwen. Alleen een variant waarbij BDD-patiënten gefixeerd zijn op het hebben van een gespierd lijf, komt vaker voor bij mannen dan bij vrouwen. Deze vorm van BDD noemen we ook wel het Adonis complex.

Oorzaken

Wat de oorzaak van BDD of body dismorphic disorder precies is, is onbekend. Er zijn in ieder geval erfelijke factoren die meespelen bij het krijgen van BDD. BDD-patiënten kunnen een verhoogde concentratie van het hormoon dopamine in de hersenen hebben. Andere factoren die mee zouden kunnen spelen bij het versterken van BDD of misschien het ontstaan ervan, zijn onder andere:

  • De op uiterlijk gerichte maatschappij
  • Perfectionisme of dwangmatigheid
  • Een negatief zelfbeeld en weinig zelfvertrouwen
  • Traumatische ervaringen in de jeugd
  • Ouders die erg kritisch zijn en hoge verwachtingen hebben

Symptomen

Het belangrijkste symptoom van BDD of body dismorphic disorder is jezelf lelijk vinden. Als je BDD hebt, vind je jezelf lelijk of zelfs wanstaltig en ben je voortdurend met je uiterlijk bezig. Je durft niet in spiegels te kijken of moet jezelf juist continu in de spiegel controleren. Je gaat ervan uit dat iedereen je lelijk vindt. Je hele leven wordt hierdoor beïnvloed. Leuke dingen worden een kwelling, omdat je je in de openbaarheid moet vertonen. Hierdoor kun je als gevolg van BDD in een sociaal isolement terecht komen.

BDD-patiënten zijn vaak bezig zichzelf te camoufleren door middel van bijvoorbeeld kleding, hoeden of petten en make-up. Ook ondergaan nog al wat patiënten plastische chirurgie. Neigingen tot zelfmoord komt vaker voor onder BDD-patiënten.

BDD-patiënten zijn meestal mooie mensen en krijgen dat dan ook vaak te horen van anderen. Dit leidt tot onbegrip, omdat ze dit zelf niet zo zien.

Behandeling

Een slechte behandeling van BDD of body dismorphic disorder is plastische chirurgie. Het kan een tijdelijke vermindering van de klachten geven, maar de klachten van BDD komen binnen korte tijd weer terug en zijn dan soms zelf heftiger dan voorheen. Daarom is het belangrijk dat plastisch chirurgen de symptomen van BDD herkennen en de patiënten doorsturen naar een psychiater.

Medicijnen en gedragstherapie zijn wel een goede behandeling van BDD. Antidepressiva zijn werkzaam bij patiënten met body dismorphic disorder. Je stemming verbetert erdoor en je wordt minder depressief. Je kunt beter je negatieve gedachten over je uiterlijk onderdrukken. Patiënten die antidepressiva nemen hebben bovendien meer baat bij gedragstherapie. Medicijnen en therapie zijn een goede combinatie om de BDD-klachten te verminderen. Genezing is moeilijk, maar door de behandeling is er beter met BDD te leven.