Boulimia nervosa

Wat is boulimia nervosa?

In het kort:

  • Boulimia nervosa is een psychische, soms chronische eetstoornis.
  • Bekende oorzaken zijn genetische aanleg, traumatische gebeurtenissen of een vertekend zelfbeeld.
  • Veelvoorkomende symptomen zijn maag- en darmklachten, tandbederf en een hese stem.
  • Bij de behandeling is vooral therapie belangrijk, eventueel aangevuld met antidepressiva.
  • Hoe sneller je hulp zoekt, hoe makkelijker de eet- en drinkgewoontes doorbroken kunnen worden.

Over boulimia nervosa

Boulimia nervosa is een psychische, soms chronische eetstoornis. Kenmerkend voor boulimia is het eten van grote hoeveelheden in relatief korte tijd. Dit herhaalt zich steeds en vindt vaak stiekem plaats. Iemand heeft het gevoel de controle te verliezen. Boulimia gaat vaak samen met gevoelens van schuld, depressie en walging. Om de eetbuien te compenseren laat iemand met boulimia zichzelf braken om het voedsel weer kwijt te raken. Ook worden laxeermiddelen, plaspillen, periodes van vasten en overmatig sporten gebruikt om niet in gewicht aan te komen.

Er is sprake van boulimia nervosa als de eetbuien en het compensatiegedrag gemiddeld minstens eenmaal per week gedurende drie maanden plaatsvinden. De eetbuien bestaan uit korte periodes (bijvoorbeeld twee uur) waarin je een bovenmatige hoeveelheid voedsel eet. Tijdens het eten heb je het idee dat je niet meer kunt stoppen met eten en je proeft vaak nauwelijks wat je eet. Mensen met boulimia zijn vaak bang om aan te komen en zijn erg gefocust op gewichtsbehoud. Vaak hebben ze een verkeerd beeld van hun eigen lichaam.

Doordat mensen met boulimia meestal geen duidelijk afwijkend gewicht hebben, wordt de eetstoornis door de omgeving vaak niet opgemerkt. Ze schamen zich vaak voor hun gedrag en het eten en braken gebeurt meestal stiekem.

Verschil boulimia nervosa en anorexia nervosa

Boulimia nervosa wordt vaak in een adem genoemd met anorexia nervosa. De overeenkomst tussen anorexia en boulimia is dat mensen die lijden aan een van deze eetstoornissen extreem bezorgd zijn over hun uiterlijk en gewicht. Het verschil is dat er bij anorexia sprake is van opvallend gewichtsverlies (meer dan 15% onder het normale gewicht), terwijl boulimiapatiënten vaak een normaal gewicht hebben of zelfs iets daarboven zitten. Een eetbuistoornis (binge eating disorder) lijkt ook op boulimia nervosa. Het verschil is dat mensen met een eetbuistoornis geen compensatiegedrag zoals overgeven vertonen na eetbuien.

Boulimia nervosa komt meestal voor bij vrouwen, met name in de leeftijdscategorie van 15-25 jaar. Bij mannen is de ziekte vrij zeldzaam. Vermoedelijk is het westerse slankheidsideaal van invloed op het ontstaan van anorexia en boulimia, met name bij mensen met bijvoorbeeld een genetische aanleg voor perfectionisme en angst. Ook kunnen een negatief of onrealistisch zelfbeeld, angst om de controle te verliezen en traumatische gebeurtenissen uit het verleden een rol spelen bij het ontstaan van boulimia nervosa. Veel mensen die lijden aan boulimia hebben eerder een periode van anorexia doorgemaakt of hebben periodes van (streng) lijnen achter de rug.

Door het verstoorde eetpatroon, het gebruik van laxeermiddelen en het braken kun je bij boulimia last krijgen van onder andere:

  • Maag- en darmklachten
  • Tandbederf
  • Een hese stem
  • Abnormale zuurtegraad en zoutwaarden in het bloed, die hartritmestoornissen, spierkrampen en lever- en nierproblemen kunnen veroorzaken
  • Menstruatiestoornissen
  • Lage bloeddruk
  • Concentratieproblemen
  • Bloedarmoede

Het duurt soms lang voordat iemand naar een arts durft te gaan met boulimia nervosa, bijvoorbeeld uit schaamte voor de eetbuien. Toch is tegenwoordig behandeling goed mogelijk met behulp van goede begeleiding en soms medicijnen.

Therapie

De behandeling is gericht op het herstellen van een gezond lichaamsgewicht en gezond eetgedrag. Ook het oplossen van psychologische problemen is van belang. De behandeling moet bij voorkeur zo snel mogelijk starten. Hoe langer iemand aan een eetstoornis lijdt, hoe moeilijker het wordt om het verstoorde eet- en denkpatroon te doorbreken. Cognitieve gedragstherapie werkt goed, evenals interpersoonlijke therapie. Cognitieve gedragstherapie heeft doorgaans sneller effect dan interpersoonlijke therapie, waardoor dit de aanbevolen behandeling is. Ook andere psychotherapieën kunnen effect hebben. Voor deze therapieën kun je naar een psycholoog gaan. Ook diëtisten kunnen helpen het eetgedrag te verbeteren.

Antidepressiva

Aangezien er bij boulimia nervosa mogelijk een verband is met stemmingsstoornissen, worden soms antidepressiva voorgeschreven, zoals fluoxetine, citalopram of paroxetine. Er zijn aanwijzingen dat dit op korte termijn resultaat kan hebben bij boulimiapatiënten. Het is nog niet duidelijk of deze medicijnen ook op de lange termijn effect hebben. Bovendien lijken antidepressiva minder goed te werken dan cognitieve gedragstherapie. Therapie en antidepressiva worden vaak in combinatie gegeven.