Cephalea (Hoofdpijn)

In het geval van spanningshoofdpijn (of aspecifieke hoofdpijn) is de oorzaak niet duidelijk. Vroeger werd gedacht dat het veroorzaakt wordt door mentale of lichamelijke spanning, maar dit blijkt niet zo te zijn. Wel kunnen deze factoren de hoofdpijn verergeren. Soms wordt hoofdpijn veroorzaakt door overgevoeligheid voor bepaalde prikkels, zoals hormonale veranderingen. Dit gebeurt bij hoofdpijnaanvallen door migraine. Bij het ontstaan van clusterhoofdpijn zou het kunnen dat druk op de vijfde hersenzenuw een rol speelt, dit is echter niet aangetoond. Ook speelt erfelijke aanleg vaak een rol bij het krijgen van hoofdpijn.

Andere factoren die hoofdpijn kunnen veroorzaken of uitlokken zijn:

• Stress
• Slaapproblemen
• Vermoeidheid
• Slechte houding
• Hormonale veranderingen (tijdens of voor de menstruatie, of tijdens zwangerschap)
• Cafeïne
• Alcohol
• Drugs
• Voedselallergie
• Vermoeide ogen
• Oogaandoeningen
• Kaak- of bijholteontsteking
• Hersenschudding
• Griep of een andere infectie
• Te zware borsten
• Gesleten halsgewrichten
• Laag bloedsuikergehalte
• Hersenvochtverlies tijdens een ruggenprik
• Medicijngebruik (hoofdpijn is een veelvoorkomende bijwerking)
• Verhoogde spierspanning in de nek en bovenrug

Hoofdpijn door regelmatig gebruik van hoofdpijnmedicatie

Mensen die regelmatig hoofdpijn hebben en daar medicatie voor slikken, zoals pijnstillers of aanvalsremmers, kunnen medicatie-afhankelijke hoofdpijn ontwikkelen. Dit is een vorm van hoofdpijn die ontstaat of verergert door het dagelijks gebruiken van hoofdpijnmedicijnen. Zelfs wanneer dit slechts een halve paracetamol per dag is, heb je na enkele maanden kans op het ontwikkelen van medicatie-afhankelijke hoofdpijn. Je merkt dit doordat je naast je hoofdpijnaanvallen door bijvoorbeeld migraine ook dagelijkse hoofdpijnen krijgt; het lijkt alsof de migraine chronisch is geworden. De oplossing voor medicatie-afhankelijke hoofdpijn is stoppen met de medicatie; je moet afkicken van de medicatieverslaving.

Hoofdpijn door hersentumor

De angst voor een hersentumor is een van de belangrijkste redenen voor mensen met hoofdpijn om hun huisarts te bezoeken. Gelukkig is hoofdpijn als gevolg van een ernstige aandoening in het hoofd, zoals een hersentumor, zeldzaam. Bovendien zijn er dan meestal al andere verschijnselen opgetreden die je alarm doen slaan.

Hoofdpijn en voeding

Soms kunnen bepaalde voedingstoffen een hoofdpijnaanval uitlokken. Producten die vaak verdacht worden van het uitlokken van hoofdpijn zijn: cafeïne, chocolade, (oude) kaas en alcohol. In deze producten zit namelijk veel sulfiet, nitraat en/of aspartaam. Deze stoffen staan erom bekend dat zij mogelijk hoofdpijnaanvallen kunnen uitlokken.

Hoofdpijn en sport

Er zijn mensen die hoofdpijn krijgen tijdens of na het sporten. Er is niet veel bekend over hoofdpijn bij het sporten. Het zou kunnen dat de spanning voor de wedstrijd of juist de ontspanning achteraf hoofdpijn veroorzaakt. Het zou ook kunnen dat een flinke inspanning een hoofdpijnaanval uitlokt. Vooral migraine verergert vaak bij lichamelijke inspanning.

Bij de verschillende vormen van hoofdpijn horen verschillende klachten. Deze hoeven niet voor iedereen hetzelfde te zijn, maar vaak zijn er wel overeenkomsten. De meest voorkomende symptomen bij clusterhoofdpijn, migraine en spanningshoofdpijn staan hieronder beschreven.

Spanningshoofdpijn:
• Lichte tot matige, doffe, drukkende pijn in het hoofd
• Het gevoel alsof er een strakke band om je hoofd zit
• Pijnlijke aanhechtingen van de spieren op het achterhoofd
• Nekklachten voorafgaand aan of tijdens de hoofdpijn, zoals een stijve, gespannen nek
• Verminderde eetlust
• Lichte misselijkheid
• Lichte overgevoeligheid voor harde geluiden of fel licht
• Toename van hoofdpijn in rust

Migraine:
Hoofdpijnaanvallen die vier uur tot drie dagen kunnen duren
• Heftige hoofdpijn aan één kant van het hoofd, bonzend of stekend
• Overgevoeligheid voor geluiden of licht
• Misselijkheid en braken
• Soms lichtflitsen, wazig zien of blinde vlekken in je gezichtsveld voorafgaand aan de hoofdpijn
• Soms spraakstoornissen voorafgaand aan de hoofdpijn
• Soms slapheid voorafgaand aan de hoofdpijn
• Soms een doof gevoel aan een kant van je gezicht of in je ledematen

Clusterhoofdpijn:
• Hoofdpijnaanvallen die vijftien minuten tot drie uur kunnen duren
• Heftige hoofdpijn aan één zijde van het hoofd, meestal rond de slaap
• Uitstraling van de pijn naar het oog, boven het oor, bovenkaak en nek
• Verstopte neus aan de kant van de pijn
• Rood tranend oog aan de kant van de pijn
• Verkleinde pupil aan de kant van de pijn
• Hangend ooglid aan de kant van de pijn
• Verhoogde bewegingsdrang (rusteloosheid)

Als hoofdpijn heftig is en gepaard gaat met dubbelzien, explosief braken, slapheid, verlamming, duizeligheid of eenzijdige doofheid moet je meteen contact opnemen met je huisarts.

Wat te doen bij hoofdpijn?
Wanneer je veel hoofdpijn hebt en dit je in je dagelijks leven belemmert, is het verstandig om contact op te nemen met je huisarts. Hoe hoofdpijn het beste behandeld kan worden, hangt af van de soort hoofdpijn.

Clusterhoofdpijn behandeling
Tijdens clusterhoofdpijn zijn de bloedvaten in de hersenen wijder dan normaal. Clusterhoofdpijn kan tijdens een aanval behandeld worden met een medicijn dat de bloedvaten vernauwt, waardoor de pijn verlicht wordt. Dit zijn zogenoemde triptanen. Er zijn ook medicijnen om aanvallen van clusterhoofdpijn te voorkomen.

Migraine medicatie
Wanneer je migraine hebt en pijnstillers werken niet tegen de hoofdpijn, dan is het verstandig om contact op te nemen met je huisarts. Hij kan medicijnen voorschrijven die de pijn verlichten of die een migraineaanval kunnen voorkomen of verlichten. Ook bij migraine kunnen triptanen worden voorgeschreven.

Spanningshoofdpijn behandeling
Tegen spanningshoofdpijn zijn er geen specifieke medicijnen. Alleen pijnstillers kunnen de pijn verlichten. Sommige mensen hebben baat bij fysiotherapie of manuele therapie om de spanning in de nek en schouders te verminderen in combinatie met oefeningen. Wanneer chronische spanning of een depressie de hoofdpijn uitlokt, zullen pijnstillers geen genezing opleveren. Het is belangrijk om uitlokkende factoren te achterhalen, om die te kunnen aanpakken. Het is daarom verstandig om hierover te praten met je huisarts. Factoren die deze vorm van hoofdpijn kunnen beïnvloeden kun je achterhalen met behulp van een zogenoemd hoofdpijndagboek. Vermijd vervolgens deze ‘triggers’. Door bijvoorbeeld een dieet te volgen waarin je voedingstoffen weg laat waarvan je denkt dat ze je hoofdpijn uitlokken, zou je minder klachten kunnen krijgen.

Ook sport en ontspanning kunnen spanningshoofdpijn verminderen. Wanneer je spanningshoofdpijn voelt opkomen, kan het helpen de spieren in de hals, schouders en het hoofd te masseren. Probeer stress te vermijden of te verminderen en zorg voor voldoende frisse lucht. Een bedompte ruimte kan namelijk ook voor hoofdpijn zorgen. Manuele therapie of chiropractie zou zinvol kunnen zijn als er een verband is tussen je hoofdpijn en je wervels, gewrichten of zenuwen.