Constitutioneel eczeem

De exacte oorzaak van constitutioneel eczeem is onduidelijk. Wel is gebleken dat het merendeel van de patiënten met constitutioneel eczeem een erfelijke aanleg heeft voor het krijgen van allergische aandoeningen. Allergische aandoeningen zijn bijvoorbeeld constitutioneel eczeem, astma, voedselallergie en hooikoorts. Een goed deel van de mensen met constitutioneel eczeem heeft zo’n erfelijke aanleg, die ook wel ‘atopische constitutie’ wordt genoemd. Maar niet iedereen met de aanleg krijgt ook daadwerkelijk een allergische aandoening. De erfelijke aanleg kun je overdragen op je kinderen.

Het is moeilijk te zeggen welk kind eczeem (en/of astma en/of hooikoorts) zal ontwikkelen en welk kind niet. De erfelijke aanleg is namelijk niet de enige factor die een rol speelt. Ook de mate waarin een kind allergisch is voor stoffen waarmee het in aanraking komt speelt mee. Maar bijvoorbeeld ook stress, infecties en temperatuurverschillen kunnen eczeem-uitlokkende factoren zijn.

Vetsamenstelling van de huid
Mensen met constitutioneel eczeem hebben een andere vetsamenstelling van de huid. De huid van mensen met eczeem is minder vet en kan daarom gemakkelijker vocht verliezen, waardoor een droge huid ontstaat. Ook is de huid beter doorgankelijk voor prikkelende stoffen. Als gevolg hiervan ontstaat jeuk en eczeem.

Het meest in het oog springende symptoom van constitutioneel eczeem is de rode huiduitslag. Vaak gaat dit gepaard met hevige jeuk. Deze jeuk kan zo erg zijn dat je er ‘gek’ van wordt. Krabben verlicht de jeuk tijdelijk, maar verergert wel het eczeem. De hevige jeuk wordt als het vervelendste symptoom van eczeem ervaren.

Andere symptomen
Naast rode huiduitslag en hevige jeuk geeft constitutioneel ook de volgende klachten:

• Roodheid van de huid
• Zwelling van de huid
• Vochtblaasjes
• Vochtafscheiding (de vochtige plekken worden ook wel ‘natten’ genoemd)
• Schilferende huid
• Kloofjes in de huid
• Littekens

Om bovenstaande symptomen en klachten te voorkomen kun je het beste prikkels die constitutioneel eczeem uitlokken, uit de weg gaan. Maar in het echt is dat moeilijker dan gedacht. De prikkels geven niet altijd dezelfde klachten en soms is het ook niet duidelijk van welke prikkels je last krijgt.

Locatie
Constitutioneel eczeem bij een baby bevindt zich voornamelijk in het gezicht, achter de oren, op de hoofdhuid, de romp en de ledematen. Bij jonge kinderen (peuters) bevindt het eczeem zich vaak in huidplooien bij gewrichten, bijvoorbeeld in de ellebogen of knieën. Kinderen ouder dan 10 hebben voornamelijk eczeem op de handen en voeten en aan de binnenkant van de ellebogen en in de knieholten. Maar, bij ernstig eczeem kan ook het gehele lichaam zijn aangedaan.

Gevoelig voor infecties
Mensen met constitutioneel eczeem zijn extra gevoelig voor huidinfecties, zoals bijvoorbeeld een infectie met bacteriën of met het herpes simplex virus dat een koortslip veroorzaakt

Constitutioneel eczeem of atopisch eczeem is niet te genezen. Maar behandeling van het eczeem is wel mogelijk om klachten te verminderen. Hieronder worden verschillende behandelingen van constitutioneel eczeem besproken:

Factoren die eczeem veroorzaken vermijden
In eerste instantie doe je er goed aan om zoveel mogelijk factoren die bij jou eczeem uitlokken te vermijden. Zoals beschreven bij de ‘oorzaak van constitutioneel eczeem’, zijn er naast de erfelijke factor nog andere dingen die meespelen bij het ontstaan van eczeem. Dit kunnen bijvoorbeeld allergenen, spanningen, infecties of temperatuurverschillen zijn. Prikkels vermijden is echter moeilijker dan het in eerste instantie lijkt.

Zalven zonder medicijnen
Mensen met constitutioneel eczeem hebben een andere vetsamenstelling van de huid, waardoor hun huid droger is dat die van andere mensen. Daarom is het behandelen van de droge huid een belangrijke behandelmethode tegen constitutioneel eczeem. Dit kan door middel van een zalf of een crème die geen medicijnen bevat. Dit wordt ook wel ‘indifferente therapie’ genoemd. Zalven houden het vocht in de huid nog beter vast dan crèmes. Dit maakt zalven bij uitstek geschikt voor het behandelen van eczeem. Het nadeel van zalven is dat ze soms zorgen voor een glimmende huid en vlekken in je kleding.

Zalven met corticosteroïden
Constitutioneel eczeem kan ook behandeld worden door middel van (dermato)corticosteroïden. Deze corticosteroïden krijg je in de vorm van een zalf, crème of lotion en deze worden ook wel hormoonzalven genoemd. Corticosteroïden nemen de oorzaak van het eczeem niet weg, maar ze helpen de symptomen te bestrijden. Ze onderdrukken de huidontsteking die ontstaat bij eczeem. Je lichaam breekt de hormonen zelf weer af, waardoor de werking van de zalf tijdelijk is.

Lichttherapie
Zonlicht kan een positieve invloed hebben op eczeem. Dit komt omdat ultraviolette straling de afweer van de huid onderdrukt. Hierdoor wordt het constitutioneel eczeem minder. Door middel van lichttherapie is het mogelijk om de huid met een specifieke dosis UV-straling te behandelen. De specifieke dosis is belangrijk, omdat een teveel aan UV-straling het risico op huidkanker vergroot. Je kunt voor lichttherapie naar het ziekenhuis, maar onder bepaalde voorwaarden kan het soms ook thuis.

Medicijnen
Er zijn afweerremmende medicijnen die kunnen helpen tegen constitutioneel eczeem. Een voorbeeld hiervan is ciclosporine. Dit wordt echter alleen gebruikt wanneer je zeer ernstig eczeem hebt, met als doel je eczeem in een wat stabielere fase te brengen.

Ook antihistaminica worden vaak gebruikt bij eczeempatiënten. Hoewel de wetenschap de rol van dit medicijn nog ter discussie stelt bij eczeem, lijkt het bij sommige patiënten goed te werken. Antihistaminica gaan de werking van histamine tegen, het stofje dat vrijkomt bij een allergische reactie. Histamine veroorzaakt jeuk, rode huid en jeukende bultjes.

Er zijn een aantal maatregelen die je kunt treffen, waardoor de kans dat je baby of kind constitutioneel eczeem ontwikkeld kleiner wordt:

• Rook niet. Zeker niet tijdens de zwangerschap en de borstvoeding. Stel je kind niet bloot aan tabaksrook.
• Borstvoeding geven voor lange periode (vier tot 6 maanden) kan allergieën uitstellen of mogelijk zelfs voorkomen.
• Als borstvoeding niet mogelijk is, is hypoallergene flesvoeding wellicht een optie. Laat je hierbij door een arts begeleiden.
• Start de bijvoeding voor baby’s vanaf een leeftijd van 6 maanden volgens richtlijnen van het consultatiebureau.

Het is niet nodig om je huis al van allergenen te ontdoen voordat iemand klachten heeft ontwikkeld. Je hoeft dus géén maatregelen te nemen tegen huisstofmijt of bijvoorbeeld je huisdieren weg te doen als je een baby krijgt, met als uitgangspunt de kans op allergie te verminderen.