Wat is dyscalculie?
Dyscalculie is een stoornis in het leren en snel toepassen van reken- en wiskundekennis. De letterlijke betekenis van het woord is 'niet kunnen berekenen'. Het is een probleem bij het aanleren van rekenen en wiskunde, dat niet veroorzaakt wordt door een te lage intelligentie.
Dyscalculie komt vaak op kinderleeftijd aan het licht, maar je houdt de aandoening je gehele leven. Ook volwassenen kunnen dus dyscalculie hebben. Naar schatting heeft 3 tot 4% van de mensen dyscalculie. Dyscalculie moet niet verward worden met dyslexie. Mensen met dyslexie zijn ‘woordblind’. Zij hebben moeite met het verwerken van letters en klanken.
Oorzaken
De oorzaak van dyscalculie is onbekend, maar uit hersenonderzoek blijkt dat bepaalde hersengebieden er iets mee te maken hebben. Wat deze er dan mee te maken hebben is onduidelijk. Dyscalculie komt vaak in families voor, dus waarschijnlijk is ook een erfelijke factor in het spel.
Symptomen
Het belangrijkste symptoom van dyscalculie is moeite hebben met rekenen. Bij de meeste kinderen worden gemakkelijke sommen op den duur een automatisme. Een kind weet bijvoorbeeld wat drie plus vier is. Daarna leert hij snel wat dertien plus vier is, door van de eerder opgeslagen informatie gebruik te maken. Een kind met dyscalculie heeft hier meer moeite mee en moet hier langer over nadenken. Het duurt langer voordat de rekenvaardigheden aangeleerd worden.
Kenmerken:
- Een kind blijft lang ‘op de vingers tellen’
- Vaak getallen omdraaien of verkeerd plaatsen
- Moeite hebben met de stappen te doorlopen voor het oplossen van een som
- Geen som kunnen oplossen door een herinnering op te halen van een eerder opgeloste, soortgelijke som
- Trager rekenen dan andere kinderen
- Moeite met klokkijken
Vaak is er ook een minder goed korte termijngeheugen.
Vaak krijgen kinderen met een leerstoornis als dyscalculie ook faalangst, een gebrek aan zelfvertrouwen, gedragsproblemen of zelfs depressiviteit.
Dyscalculie is een lastige stoornis, omdat je bijvoorbeeld moeite hebt met snel geld tellen bij het afrekenen van je boodschappen. En omdat je niet goed kunt klokkijken.
Diagnose
Een test voor dyscalculie bestaat niet. Er moet onderzoek gedaan worden naar hoe de betreffende persoon rekentaken uitvoert. En er moet ook worden nagetrokken of er wel voldoende onderwijs is geweest en of er geen sprake is van emotionele problemen. Ook het taalniveau moet worden onderzocht. Een orthopedagoog of een psycholoog kan het diagnostisch onderzoek naar dyscalculie uitvoeren.
Behandeling
Dyscalculie is niet met een behandeling te genezen. Wel kan het de leerlingen wat gemakkelijker gemaakt worden door extra hulp en aandacht. Gestructureerd onderwijs met veel herhaling en extra oefening is nodig. Verder is emotionele ondersteuning nodig, zodat het kind zijn zelfvertrouwen niet verliest. Hulp kan geboden worden door een zorgteam op school, een remedial teacher of een orthopedagoog.