HELLP-syndroom (Hemolysis Elevated Lever Enzymes Low Platelet syndroom)

Wat is het HELLP-syndroom?

HELLP-syndroom staat voor Hemolysis Elevated Lever enzymes Low Platelet syndroom en is een ernstige vorm van zwangerschapshypertensie. Zwangerschapshypertensie houdt in dat er na de twintigste week van een zwangerschap opeens een verhoogde bloeddruk optreedt bij de moeder terwijl daarvan daarvoor geen sprake was.

Bij een vrouw met het HELLP-syndroom is sprake van een:

  • Verhoogde afbraak van rode bloedcellen
  • Tekort aan bloedplaatjes
  • Verstoorde leverfunctie

Het HELLP-syndroom is een vrij zeldzame zwangerschapsaandoening en komt bij ongeveer 0,2 tot 0,6 procent van de zwangere vrouwen voor. Het HELLP-syndroom kan optreden vanaf de twintigste zwangerschapsweek tot aan drie dagen na de bevalling. Deze vorm van zwangerschapshypertensie zorgt soms voor een levensbedreigende situatie voor zowel moeder als kind.

De oorzaak van het HELLP-syndroom en hoe dit syndroom dus precies ontstaat, is niet helemaal duidelijk. Er zijn aanwijzingen dat het HELLP-syndroom kan ontstaan doordat er niks gedaan is aan een verhoogde bloeddruk van de moeder. Ook kan het zijn dat de placenta niet goed ontwikkeld is en deze daardoor niet goed functioneert.

Het HELLP-syndroom komt in tegenstelling tot andere zwangerschapshypertensie vaker voor bij vrouwen die al eens zwanger zijn geweest. Andere vermoedelijke factoren die het risico op HELLP-syndroom verhogen zijn:

  • Slechte aanpassing van het lichaam aan de zwangerschap (bloedsomloop en afweersysteem)
  • Familie waarin zwangerschapsvergiftiging voorkomt
  • Diabetes
  • Te hoge bloeddruk

Niet alle vrouwen hebben dezelfde symptomen bij het HELLP-syndroom. Door de verstoorde leverfunctie kunnen er allerlei klachten ontstaan die te maken hebben met lever- of nierfalen. Daarnaast begint het HELLP-syndroom meestal met buikklachten. De buikpijn bevindt zich vaak rechts onder de ribbenkast. De pijn is drukkend of juist heel krampachtig en straalt vaak uit naar de schouderbladen. Van de buikpijn worden vrouwen vaak rusteloos en kunnen ze niet lang in dezelfde houding blijven liggen. De oorzaak van deze buikpijn zijn leverfalen en dat wordt vaak verward met andere lever-, nier- of galwegenaandoeningen zoals galstenen of een nierbekkenontsteking.

Andere mogelijke symptomen van het HELLP-syndroom zijn:

  • Vochtophoping met plotselinge gewichtstoename als gevolg
  • Hoofdpijn
  • Weinig plassen
  • Misselijkheid
  • Geelzucht
  • Ontkleurde ontlasting
  • Donkere urine
  • Vermoeidheid
  • Concentratieproblemen

Voor de diagnose van het HELLP-syndroom is bloedonderzoek nodig. Het bloedonderzoek zal uitwijzen of er sprake is van een verstoorde leverfunctie, een verlaging van het aantal bloedplaatjes of dat er sprake is van een afbraak van rode bloedcellen. Naast een bloedonderzoek wordt ook de bloeddruk van de vrouw gemeten.

De enige manier om het HELLP-syndroom te behandelen is door het beëindigen van de zwangerschap. Wanneer de moeder al 34 weken of langer zwanger is wordt het kindje waarschijnlijk gehaald, maar of en hoe de bevalling in gang wordt gezet hangt af van:

  • De conditie van de moeder
  • De conditie van de baby
  • De totale duur van de zwangerschap tot nu toe

Bevalling opwekken

Als gekozen wordt om de baby geboren te laten worden, kan dit via een keizersnede of door de bevalling in te leiden. Dit gebeurt meestal vanaf een zwangerschap van 34 weken of langer. Een vervroegde bevalling kan wel diverse complicaties met zich meebrengen doordat het kindje (misschien) niet helemaal volgroeid is. In het meest ernstige geval overlijdt het kindje. Na de bevalling verdwijnen de HELLP-syndroomklachten doorgaans binnen 48 uur.

Bevalling uitstellen

De bevalling wordt zo lang mogelijk uitgesteld als de klachten van het HELLP-syndroom niet meteen levensbedreigend zijn of bij een zwangerschap korter dan 34 weken. De behandeling van het HELLP-syndroom houdt dan in dat de moeder wordt opgenomen in het ziekenhuis en zij en het kind nauwlettend in de gaten worden gehouden. Zo wordt regelmatig de bloeddruk gemeten en een bloedonderzoek uitgevoerd. Daarnaast worden er soms corticosteroïden toegediend. Deze bevorderen de ontwikkeling van de longetjes van de baby wat de kans op overleving bij een vroege bevalling verhoogd.