Hirsutisme (Overbeharing bij vrouwen)

Wat is hirsutisme?

In het kort:

  • Hirsutisme is een vorm van overbeharing bij vrouwen.
  • De haren groeien op plekken waar normaal alleen mannen dat hebben, zoals op het gezicht of de torso.
  • Mogelijke oorzaken van hirsutisme zijn erfelijkheid, de overgang en bijwerkingen van bepaalde medicijnen.
  • Er zijn verschillende behandelingen mogelijk, zoals medicijnen, tijdelijke ontharing en permanente ontharing.

Over hirsutisme

Hirsutisme is een vorm van overbeharing waarbij vrouwen haargroei hebben op plekken waar normaal alleen mannen dat hebben. Denk hierbij aan het gezicht (snor- en baardgroei) en de torso (borsthaar, buikhaar).

Hirsutisme moet niet verward worden met hypertrichose, een andere vorm van overbeharing waarbij meer en dikkere haren groeien op plekken waar normaal slechts donshaar groeit. Hirsutisme en hypertrichose kunnen wel gezamenlijk voorkomen bij een persoon.

Op bepaalde plekken wordt je lichaamshaar vanaf de puberteit dikker, donkerder, langer en stugger, doordat je meer mannelijke hormonen (testosteron en dihydrotestosteron) gaat maken. Ook vrouwen maken deze hormonen aan, waardoor ze schaamhaar en okselhaar vormen, terwijl het bij mannen ook gaat om gezichtsbeharing, buikhaar, borsthaar, rughaar, etc. Echter, bij sommige vrouwen worden ook de haren in het mannelijk beharingspatroon dikker en donkerder, waardoor ze goed zichtbaar worden.

Hirsutisme is voor een deel erfelijk. Meestal is de oorzaak een te hoge gevoeligheid van de haarzakjes voor het hormoon dihydrotestosteron. Dit hormoon wordt gevormd uit het mannelijk hormoon testosteron dat bij vrouwen onder andere in de eierstokken wordt aangemaakt. Onder invloed van dit hormoon worden de aanwezige haren dikker en donkerder en dus beter zichtbaar. Het kan dus zo zijn dat er te veel mannelijk hormoon in het lichaam komt doordat de eierstokken te veel aanmaken, of door tumoren die testosteron produceren. De hormoonbalans is dan verstoord. Ook kan het zijn dat je haarzakjes gevoeliger zijn voor dihydrotestosteron dan die van andere vrouwen. De meest voorkomende oorzaken van hirsutisme zijn:

Het polycysteus ovarium syndroom, waarbij overgewicht een belangrijke rol speelt

  • Een tumor of andere afwijking in de bijnier(en) of eierstok(ken)
  • Het syndroom van Cushing
  • Bijwerkingen van bepaalde geneesmiddelen
  • De overgang

Hirsutisme is op verschillende manieren te behandelen. Voordat je overgaat tot een behandeling is het belangrijk dat je de oorzaak kent van de overmatige haargroei. Neem bij problemen met overbeharing altijd contact op met je huisarts. Hij of zij kan de oorzaak proberen te achterhalen en je helpen bij het kiezen van de juiste behandeling.

Medische behandeling

Medische behandelingen van hirsutisme worden altijd onder verantwoordelijkheid van een arts uitgevoerd. Als de overbeharing wordt veroorzaakt door een te veel aan mannelijk hormoon, dan kunnen bepaalde medicijnen de concentratie van deze stof verminderen. Behalve effect op de overbeharing zullen ook (eventuele) andere mannelijke trekjes milder worden. Hormonale medicijnen kunnen echter ook effect hebben op een ongeboren kind. Daarom worden dergelijke medicijnen bij vruchtbare vrouwen alleen in combinatie met een anticonceptiepil voorgeschreven.

Een nadeel van behandeling met medicijnen is dat de overbeharing weer terugkomt zodra de medicijnen niet meer gebruikt worden.

Niet-medische behandeling

Naast medische behandelingen zijn er ook niet-medische behandelingen tegen hirsutisme. Deze behandelingen zijn er alleen op gericht de overmatige haargroei te verwijderen en niet op het oplossen van een eventuele oorzaak voor hirsutisme.

Thuis ontharen

Ontharingsmethoden die je thuis zelf kunt toepassen zijn onder meer: bleken, scheren, harsen en epileren. Bij het bleken blijven de haren zitten, maar worden ze minder goed zichtbaar. Bij scheren snij je de haar op het huidoppervlak af. Na het scheren komt de beharing binnen enkele dagen weer zichtbaar terug. Bij harsen en epileren worden de complete haren uit het haarzakje verwijderd. Hierbij zal er na ongeveer drie maanden weer een nieuwe haar verschijnen. Het zijn dus allemaal geen blijvende oplossingen.

Permanent ontharen

Je kunt ook kiezen voor meer permanente methoden van ontharen. Denk hierbij aan laser ontharen, IPL, of elektrisch epileren. Deze behandelingen worden meestal uitgevoerd door een schoonheidsspecialist, maar er zijn bijvoorbeeld ook laserapparaten te koop voor thuis.

Komt overbeharing niet in de familie voor, dan is het aan te raden om een arts te raadplegen. Mogelijk dat er een andere oorzaak is dan de veelvoorkomende overgevoeligheid voor het hormoon dihydrotestosteron. Er wordt dan gezocht naar een passende behandeling van de onderliggende oorzaak.

Als overbeharing wel 'in de familie zit' is het in de meeste gevallen verstandig om te kiezen voor een niet-medische oplossing. De behandelingen met de grootste kans op blijvend effect zijn elektrisch epileren, lasertherapie en IPL. Elektrisch epileren wordt aanbevolen wanneer slechts een klein oppervlak behandeld moet worden, terwijl lasertherapie of IPL uitstekend kan worden toegepast als een groter oppervlak moet worden onthaard.