Knieontwrichting (Knieluxatie)

Wat is een knieontwrichting?

Een knieontwrichting wordt ook wel luxatie van de knie genoemd. Er wordt ook wel eens gezegd dat je knie uit de kom is.

De knie bestaat uit drie botten: je bovenbeen (femur), je scheenbeen (tibia) en je knieschijf (patella). Daarnaast heb je vier belangrijke kniebanden in je knie die deze botten met elkaar verbinden. Dat zijn de collaterale banden: binnenste knieband (mediale collaterale band), de buitenste knieband (laterale collaterale knieband) en je kruisbanden, een voorste en achterste kruisband. Deze banden zorgen ervoor dat je knie niet naar links of naar rechts kan buigen en dat je onderbeen niet naar voren of naar achteren kan schuiven.

Als je knie ontwricht is, is er een hele grote kans dat je ook letsel hebt aan meerdere banden. Ook kan het zijn dat er bloedvaten en andere structuren die door je knie lopen beschadigd raken. Denk hierbij bijvoorbeeld aan je kraakbeen of je knieschijf.

Je knie kan ontwricht raken door verschillende oorzaken. Vaak gebeurt dit tijdens een ongeluk met sporten, zoals voetbal, maar ook bij motorongelukken en ander soort trauma komt het veel voor.

Je knie kan luxeren door verschillende bewegingen. Je onderbeen kan bijvoorbeeld naar voren schieten als je knie bijvoorbeeld te ver wordt gestrekt. Daarbij scheurt vaak ook je achterste kruisband. Als je knie ontwricht als deze gebogen is, krijg je een zogenaamde posterieure luxatie. Daarbij schiet je onderbeen juist naar achteren. Ook kun je een knie mediaal of lateraal luxeren. Dat wil zeggen dat je onderbeen naar een zijkant uit de kom schiet.

Als je obesitas hebt, heb je een grotere kans dat je knie uit de kom schiet. Door de grote krachten die dan op je kniegewricht staan, kunnen je kniebanden het niet meer aan en kan je knie instabiel raken en vervolgens uit de kom schieten. Verder is de kans groter op een knieontwrichting als je hypermobiele gewrichten hebt. Hypermobiel wil zeggen dat je gewrichten beweeglijker zijn dan normaal is.

Als je knie ontwricht, heb je last van de volgende symptomen en klachten:

  • Pijn in je knie
  • Zwelling(en) in je knie
  • Het in bijna onmogelijk om je knie te bewegen
  • Soms kun je zien dat je onderbeen niet goed staat ten opzichte van je bovenbeen, maar soms schiet een knie ook spontaan terug

Als je knie weer in de kom zit, kun je nog last houden van:

  • Stijfheid
  • Chronische instabiliteit van de knie
  • Soms een klapvoet

  • Als je je knie hebt geblesseerd is het verstandig om het been direct na het trauma te koelen door middel van ijskompressen. Dit kan schelen in pijn en zwelling.
  • Als je knie ontwricht, is het allereerst belangrijk om hem terug in de kom te krijgen. Soms gebeurt dit spontaan, maar het kan ook dat een arts even aan je been moet trekken om hem weer recht te zetten.
  • Als de knie weer in de kom zit, is het belangrijk om te bepalen wat de verdere schade in het kniegewricht is. Waarschijnlijk zijn er kniebanden gescheurd en het kan zijn dat er schade is aan andere structuren in je knie.
  • Als de schade niet te groot is, wordt er meestal over gegaan op een zogenaamde conservatieve therapie. In dat geval ga je samen met een fysiotherapeut trainen. Het doel is om je spieren rondom je knie zo sterk te maken dat de knie weer stabiel is. Soms lukt dat, maar het kan ook dat je knie instabiel blijft. Dan kan het zijn dat je alsnog wordt geopereerd. Wat er precies gebeurt tijdens zo’n operatie is afhankelijk van welke kniebanden er beschadigd zijn.