Een longontsteking is een infectie van het longweefsel veroorzaakt door een ziekteverwekker zoals een virus, bacterie of schimmel. In de meeste gevallen wordt de infectie veroorzaakt door een bacterie, namelijk de Streptococcus pneumoniae (pneumokok). Als een besmet iemand niest of hoest, komt deze bacterie via kleine waterdruppeltjes in de lucht. Bij het inademen van deze druppeltjes raak je besmet met de bacterie. Is je weerstand op dat moment laag, dan kan het een longontsteking veroorzaken.
Een longontsteking kan ook worden veroorzaakt door een virusinfectie van de bovenste luchtwegen. Normaal gesproken gaat deze vanzelf over, maar in sommige gevallen kan de infectie zich uitbreiden naar de longblaasjes, waardoor een longontsteking ontstaat. Virussen die een longontsteking veroorzaken zijn het griepvirus, het waterpokkenvirus en SARS-virussen.
Het is ook mogelijk dat een longontsteking ontstaat als gevolg van gebroken ribben of door een versperring in de luchtwegen, zoals een gezwel. Hierdoor kan hoesten erg pijnlijk zijn, waardoor je minder effectief of minder vaak hoest. Ziekteverwekkers worden daardoor slecht afgevoerd, wat tot een infectie leidt.
Bijzondere veroorzakers
Legionella
De veteranenziekte, ofwel legionella, wordt veroorzaakt door de bacterie Legionella pneumophila. Je kunt het krijgen door het inademen van besmette waterdeeltjes, bijvoorbeeld tijdens het douchen. Longontsteking is een van de symptomen van legionella.
Q-koorts
Q-koorts kan klachtenvrij verlopen, maar het veroorzaakt ook wel eens een longontsteking. De verschijnselen zijn hoge koorts, hevige hoofdpijn en ontstoken neusslijmvlies. Q-koorts wordt veroorzaakt door de bacterie Coxiella burnettii.
Ziekenhuisbacterie
Na een opname in het ziekenhuis kun je een zeldzame, moeilijker te behandelen bacterie oplopen die in de eerste weken tot maanden na opname voor een longontsteking zorgt. Dit wordt ook wel hospital acquired pneumoniae genoemd.
Is een longontsteking besmettelijk?
Een longontsteking is soms besmettelijk. Dit is afhankelijk van de oorzaak. Als de longontsteking is veroorzaakt door een virus, zoals het griepvirus, is het vaak zeer besmettelijk. Bacteriën zijn echter de meest voorkomende oorzaak van een longontsteking en zijn veel minder besmettelijk. Een arts kan een onderzoek doen om erachter te komen wat de precieze oorzaak is.