Premenstruele dysfore stoornis (PMDD)

Wat is PMDD?

Veel mensen zijn bekend met het premenstrueel syndroom, oftewel PMS. Maar wist je dat er nog een ergere vorm van klachten rond de menstruatietijd bestaat? Deze aandoening heet premenstruele dysfore stoornis, of in het Engels PreMenstrual Dysphoric Disorder (PMDD).

Dysforie is het tegenovergestelde van euforie; je voelt je prikkelbaar, boos, nerveus, depressief en soms zelfs paranoïde. Dysforie is een term die we vooral kennen bij ernstige psychiatrische beelden. Soms bijvoorbeeld bij een ernstige depressie, soms in het kader van een bipolaire stoornis. Deze term zegt dan ook iets over de ernst van de klachten bij PMDD, deze zijn veel ernstiger dan bij PMS.

Overeenkomsten PMS en PMDD

Zoals gezegd zijn de klachten bij PMDD heviger dan bij PMS. Maar wat zijn de overeenkomsten tussen de twee aandoeningen? In beide gevallen beginnen de symptomen zo ongeveer vijf tot elf dagen vóór en verdwijnen enkele dagen ná de start van de menstruatie. Ook enkele symptomen passen zowel bij PMS als PMDD:

  • Opgeblazen gevoel
  • Hoofdpijn
  • Spierpijn
  • Gevoelige borsten
  • Vermoeidheid
  • Slaapproblemen
  • Concentratieproblemen
  • Eetbuien

De oorzaak van PMDD is niet duidelijk. Wel is bekend dat angst en onderliggende depressies een rol kunnen spelen in het ontstaan van zowel PMS als PMDD. Wellicht worden de symptomen van deze stemmingsstoornissen dus erger door hormoonveranderingen tijdens de menstruatiecyclus.

Verder is er een aantal factoren dat mogelijk een rol speelt bij het ontstaan of triggeren van PMDD. Zo wordt PMDD vaker vastgesteld bij vrouwen van wie de moeder ook ernstige menstruatieklachten heeft (gehad). Bepaalde ongezonde leefstijlfactoren zoals een ongezond voedingspatroon en weinig beweging, lijken PMDD te beïnvloeden. Ook vrouwen met een verleden van drugsverslaving, alcoholverslaving of schildklierproblemen hebben vermoedelijk een grotere kans op een premenstruele dysfore stoornis.

Er zijn een aantal unieke symptomen bij PMDD. Hiermee is het mogelijk PMDD te onderscheiden van het premenstrueel syndroom. In het algemeen zijn de eerdergenoemde klachten die voorkomen bij beide stoornissen erger bij mensen met PMDD. Verder zijn typische symptomen bij PMDD:

  • Angstaanvallen
  • Ernstige depressieve perioden
  • Extreme stemmingswisselingen
  • Gevoel van wanhoop of zelfs suïcidale gedachten
  • Agressie- of boosheidsaanvallen tegenover anderen
  • Minder interesse in zaken hebben
  • Gevoelens van overweldiging of controleverlies

Bij de behandeling van PMDD gaat het om preventie of bestrijding van de symptomen. Hierbij is ten eerste een gezonde leefstijl belangrijk. Eet gezond, beweeg veel en verminder de inname van koffie. Sommige vrouwen zweren bij het gebruik van bepaalde kruiden die symptomen als stemmingswisselingen verminderen. Het gaat bijvoorbeeld om het kruid chasteberry ofwel monnikspeper. Meer wetenschappelijk onderzoek is echter nodig om te effectiviteit van deze kruiden te bewijzen. Hetzelfde geldt voor het gebruik van bepaalde voedingssupplementen bij PMDD, zoals calciumtabletten, vitamine B6-tabletten en magnesiumtabletten. Er bestaan ook speciale ontspanningstechnieken die helpen om je gedachten op orde te krijgen en je te kalmeren.

Daarnaast kan de anticonceptiepil met verkorte stopweek helpen bij de behandeling van PMDD doordat dit de hormoonproductie beter helpt reguleren. Sommige vrouwen hebben hierdoor minder klachten van PMS en PMDD.