1. Startpagina SZF
  2. Gezondheidsencyclopedie
  3. R
  4. Reflux

Reflux

Wat is reflux?

In het kort:

  • Bij reflux of brandend maagzuur stroomt er maaginhoud terug naar de slokdarm.
  • Reflux leidt tot verschillende klachten, zoals zure oprispingen, maagpijn, misselijkheid en een opgeblazen gevoel.
  • Soms merk je niets van reflux, dit heet verborgen reflux.
  • Reflux heeft verschillende oorzaken. Reflux komt vaker voor bij baby’s en bij zwangere vrouwen.
  • De klachten van reflux verdwijnen vaak door aanpassingen in leefstijl en eetgewoontes.
  • Bij aanhoudende reflux kun je maagzuurremmers of maagzuurbinders gebruiken.

Over reflux

Reflux is het terugstromen van maaginhoud naar de slokdarm. Dit zorgt voor een branderig gevoel in de buik, borst of keel. Reflux komt voor bij zowel baby’s, kinderen als volwassenen. Vijfentwintig procent van de bevolking ervaart maandelijks zuurbranden. Vijf procent zelfs dagelijks.

Alles wat je eet en drinkt gaat via de slokdarm naar de maag. Een afsluiting (sfincter) tussen de slokdarm en de maag zorgt ervoor dat er geen maaginhoud vanuit de maag terug stroomt naar de slokdarm. Het voedsel wordt deels in de maag verteerd door het maagzuur. De maag zelf is beschermd door een laag slijm waardoor het maagzuur daar geen schade kan veroorzaken. De slokdarm heeft deze bescherming niet.

Reflux kan ontstaan doordat de afsluiting tussen slokdarm en maag niet goed functioneert. In principe kan iedereen hier last van hebben, maar bij baby’s komt reflux regelmatig voor. Er kan onderscheid gemaakt worden in de gewone reflux, of verborgen reflux.

Verborgen reflux herkennen

Het is soms moeilijk om een verborgen reflux te herkennen, omdat er in eerste instantie weinig klachten zijn. Bij een verborgen reflux komt de maaginhoud via de slokdarm omhoog, maar komt het tot de keel. Later zal het maagzuur de slokdarm aantasten. Daarom wordt verborgen reflux later ontdekt dan de gewone reflux. Schade aan de slokdarm door reflux heet ook wel Gastro-oesofageale refluxziekte (GORZ).

Reflux bij baby’s

Bij baby’s komt reflux vaker voor dan bij volwassenen. Dit komt omdat de sluitspier tussen slokdarm en maag nog onvoldoende ontwikkeld is. Hierdoor spugen ze regelmatig de zojuist gedronken melk uit. De refluxklachten verdwijnen meestal vanzelf naarmate het kind ouder wordt.

Reflux kan verschillende oorzaken hebben:

  • De slokdarmkringspier (de afsluiting tussen slokdarm en maag) werkt niet goed
  • Zwangerschap
  • Overgewicht
  • Breuk in het middenrif
  • Bepaalde voeding
  • Infectie met een bacterie
  • Slechte leefgewoonten

Te veel druk op de buik door zwangerschap of overgewicht kan de inhoud van de maag omhoog duwen. Vooral in de laatste drie maanden hebben zwangere vrouwen hier vaak last van, omdat de baarmoeder dan erg groot is.

In het begin van de zwangerschap komt reflux door een verandering in de hormoonhuishouding. Er wordt meer progesteron aangemaakt. Dit hormoon zorgt er onder andere voor dat de spieren rondom de baarmoeder wat verslappen. De sluitspier van de maag verslapt ook wat. Hierdoor kan het maagzuur gemakkelijker naar boven komen.

Door overgewicht of bij het ouder worden kan een breuk in het middenrif ontstaan. Hierdoorheen kan de maag omhoog stulpen. Dit kan ervoor zorgen dat de slokdarmkringspier minder goed werkt, wat leidt tot het terugstromen van maagzuur vanuit de maag naar de slokdarm.

Drinken en voedingsmiddelen verergeren klachten

Verschillende dranken zoals koffie, zure sappen, frisdrank met prik en alcohol kunnen brandend maagzuur veroorzaken of de klachten verergeren. Ook scherpe kruiden, citrusvruchten, chocolade en pepermunt kunnen dit effect hebben. Daarnaast zorgt vet eten ervoor dat er niet alleen meer maagzuur wordt aangemaakt, maar ook dat de maag langzamer werkt. Door de vertraagde maagontlediging kan zich een te grote hoeveelheid maagzuur in de maag ophopen. De maag kan ook te veel maagzuur aanmaken doordat hij overprikkeld is door een infectie met een bacterie.

Ten slotte zijn er verschillende factoren die brandend maagzuur tot gevolg kunnen hebben:

  • Roken
  • stress
  • Te grote hoeveelheden eten
  • Eten vlak voor het slapen

Wanneer de slijmvlieslaag in de maag is aangetast, kan maagpijn ontstaan. Dit kan komen door:

  • Infectie met een bacterie (de Helicobacter Pylori)
  • Roken
  • Medicatie, met name pijnstillers in de groep NSAID’s

De symptomen van reflux variëren in ernst. Dit zal hand in hand gaan met de ernst van de reflux. Bestaat de reflux al een langere tijd, dan zullen er ook meer klachten zijn.

Ongecompliceerde reflux komt vooral voor bij baby’s. Dit uit zich door regelmatig teruggeven van (soms grote hoeveelheden) voeding. Als de baby hier verder geen last van heeft en goed groeit, is behandeling niet nodig.

Bij een gecompliceerde reflux, of gastro-oesofageale refluxziekte (GORZ), is de slokdarm aangetast door het maagzuur. De slokdarm is geïrriteerd en ontstoken. Deze symptomen zijn onder te verdelen in de volgende drie categorieën:

Zuurbranden (pyrosis)

Zuurbranden treden met namen op na de maaltijd, tijdens inspanning en in liggende positie. Zuurbranden kenmerken zich door de volgende pijnklachten:

  • Brandende pijn achter het borstbeen
  • Maagpijn
  • Steken rondom het hart (pijn op de borst)

Opgeven van voedsel (regurgitatie)

In principe is het bij regurgitatie zo dat er voedsel wordt opgegeven zonder dat er sprake is van misselijkheid. Soms wel met misselijkheid tot gevolg. Symptomen bij regurgitatie:

  • Misselijkheid (als gevolg van opgeven van voedsel)
  • Borrelende darmen (opgeblazen gevoel)
  • Vieze boeren laten
  • Onfrisse mondgeur
  • Zure oprispingen in de mond (vooral tijden het liggen)

Dysfagie (slikklachten)

Dysfagie wordt door dertig procent van de mensen met reflux ervaren, wisselend in ernst. Slikklachten kunnen worden veroorzaakt door een slokdarmvernauwing of door beschadiging van de spier in de slokdarm die het voedsel naar beneden kneedt. Ook het gevoel van een ‘brok in de keel’ (globus) kan slikklachten veroorzaken. Dit kan ernstige gevolgen hebben. Het risico van slikklachten is dat voedsel in de luchtwegen terechtkomt met in ernstige gevallen een longontsteking tot gevolg. Ook kan heesheid ontstaan door beschadiging van de stembanden bij reflux.

De behandeling van reflux bestaat doorgaans uit het aanpassen van je leefstijl. Daarna kan eventueel een behandeling met medicijnen volgen.

Leefstijl aanpassen

In eerste instantie zal de behandeling van reflux bestaan uit het aanpassen van de leefstijl. Afvallen bij overgewicht, stoppen met roken of houdingsadviezen zullen aan bod komen. Een kleine aanpassing van de leefstijl kan namelijk al helpen om maagklachten te verminderen. Daarnaast kunnen problemen aan de maag ook vanzelf overgaan en is het dus niet direct nodig om medicijnen te slikken.

Medicijnen

In tweede instantie worden refluxklachten behandeld met maagzuurbinders en maagzuurremmers. Deze medicijnen zorgen er namelijk voor dat het maagzuur vermindert. Maagzuurbinders neutraliseren en binden het maagzuur, waardoor het brandende gevoel in je buik en de pijn achter je borstbeen afneemt. Maagzuurremmers kun je gebruiken om de aanmaak van het maagzuur te remmen. Dit voorkomt dat reflux voor pijn in je slokdarm zorgt.

Bij de eerste vorm (slijmvliesprolaps) zijn hygiënische maatregelen en een goede voorlichting vaak voldoende om de kwaal te verhelpen. Soms is een operatieve ingreep bij hardnekkige aambeien noodzakelijk.

De tweede vorm (rectale prolaps) kan alleen met behulp van een operatie verholpen worden.

Om brandend maagzuur te voorkomen of te bestrijden kun je de volgende adviezen gebruiken:

  • Eet niet haastig, maar neem de tijd en kauw voedsel goed
  • Eet niet te vet en neem kleine porties
  • Het is beter zes kleine maaltijden per dag te nemen dan drie grote
  • Eet de laatste drie uur voordat je naar bed gaat niet meer
  • Vermijd koffie, sterke thee, alcohol en frisdrank met prik
  • Draag geen strakke kleding, dit drukt op je maag
  • Stop met roken
  • Val af bij overgewicht
  • Stress is vaak moeilijk aan te pakken. Praten over problemen kan helpen om spanningen te verminderen.
  • Als je vooral 's nachts last hebt van brandend maagzuur of maagpijn, dan kun je het hoofdeinde van het bed tien centimeter omhoog zetten. Het maagzuur gaat dan niet zo gemakkelijk naar de slokdarm vanwege de zwaartekracht.
  • Schaf middelen tegen brandend maagzuur en een opgeblazen gevoel aan via de drogist of apotheker.
  • Zorg voor voldoende lichaamsbeweging. Dit is niet alleen goed voor hart en bloedvaten, het stimuleert ook de maag en de stoelgang.

Neem bij aanhoudende klachten en somberte altijd contact op met de huisarts.