Stemproblemen

Een stemstoornis kan veroorzaakt worden door:

• Een stembandontsteking. Deze wordt meestal veroorzaakt door een virus en geneest vaak weer vanzelf. Bij bijvoorbeeld griep of een keelontsteking kunnen je stembanden ontstoken raken.
• Problemen met de luchtwegen. Dat is het geval bij allergieën en astma.
• De stembanden kunnen verlamd raken door bijvoorbeeld een hersenaandoening. Ze kunnen dan niet meer goed sluiten, waardoor de stem hees klinkt.
• Een andere aandoening. Je bent bijvoorbeeld meer gevoelig voor een stemstoornis als je ook aan Parkinson lijdt.
• Een zwelling van de stembanden. Door de zwelling weg te nemen, bijvoorbeeld door een poliep op de stembanden te verwijderen, worden de stembanden weer hersteld.
• Verkeerd stemgebruik. Soms kunnen de artsen niks afwijkends vinden aan je stembanden. Je stemproblemen worden dan mogelijk veroorzaakt door verkeerd stemgebruik. Dat kan bijvoorbeeld komen doordat je eerder een infectie aan je stembanden hebt gehad en toen anders bent gaan praten om je stem te ontzien.
• Je kunt pijn bij het spreken krijgen als je te vaak roept, schreeuwt of gilt. Hierdoor kunnen de stembanden vervormen en kunnen er stembandknobbels ontstaan. Je krijgt dan een hese stem.
• Irritatie van de stembanden. Die irritatie kan veroorzaakt worden door irriterende gassen of dampen. Ook bij roken worden de stembanden geïrriteerd. Je kunt dan stemband-oedeem oplopen (vochtophoping in de stembanden, waardoor je stem veel lager klinkt).
• In slechts enkele gevallen worden de stemproblemen veroorzaakt door een kwaadaardige zwelling. Het komt meestal voor bij oudere, rokende mannen. Het kan goed genezen, mits je er snel bij bent. De behandeling heeft in dat geval geen negatieve gevolgen voor je stem.

De behandeling van stemproblemen kan bestaan uit:

Logopedie

Door het doen van oefeningen leer je je stem anders gebruiken, waardoor de stemproblemen verholpen kunnen worden.

Poliklinische behandeling

Zoals botox-injecties bij ‘spasmodische dysfonie’. Bij deze vorm van een stemstoornis heb je last van een verkrampte spraak. Botox kan dan verlichting geven. Bij een verlamming aan één van de twee stembanden kan met een eenvoudige ingreep met teflon of collageen de structuur van de betreffende stemband worden veranderd, zodat je stembanden beter kunnen openen en sluiten en bewegen. Ze kunnen dan weer ‘normaal’ functioneren (slikken, stemgeving).

Stembandoperatie

Goedaardige zwellingen, zoals een stembandpoliep, kunnen vaak operatief worden verwijderd. Dat geldt ook voor vochtophopingen (oedeem). Meestal moet je na het verwijderen van een poliep naar een logopedist, aangezien die poliep er is gekomen door verkeerd stemgebruik.

Medicijnen

Als chronische of ernstige infecties de oorzaak zijn van je stemproblemen, kan je huisarts medicijnen voorschrijven.

Door je huisarts word je verwezen naar de KNO-arts (keel, neus, oren). Die zal samen met een logopedist een stemfunctie-onderzoek verrichten naar jouw stemprobleem. Ze stellen daarbij de luidheid, toonhoogte en helderheid van je stem vast.

De KNO-arts kan vervolgens ook met een metalen buisje met een camera onderzoek doen. Met flitslicht (een stroboscoop) worden je stembandtrillingen zichtbaar gemaakt. Op die manier proberen zij de oorzaak van je stemproblemen te vinden. De artsen stellen gezamenlijk een diagnose en maken een behandelingsplan.

• Drink voldoende water. Wanneer het slijmvlies van je stembanden uitdroogt, is het meer kwetsbaar voor infecties en ondervind je meer last bij het verheffen van je stem.
• Stop met roken
• Geef je stem rust wanneer je verkouden bent
• Rustig spreken en niet schreeuwen. Als je te snel praat geef je je stembanden te weinig tijd om ze goed te laten functioneren.